ترکان از همه مناطق آزاد دفاع کرد، جز بوشهر!
عملکرد اقتصادی مسوولان ارشد بوشهر به پیگیری طرح‌ها و ایده‌هایی خلاصه شده بود که به‌نظر می‌رسد حتی در بدنه دولت نیز طرفداری ندارد؛ از جمله منطقه آزاد بوشهر.
بامدادجنوب- عبدالله محمدعلی پور: پساتحریم به گفته معاون اول رئیس‌جمهور و بسیاری از کارشناسان و نهادهای بین‌المللی و داخلی برای ایران فرصتی خواهد بود تا بیشترین رشد و رونق اقتصادی خود را تجربه کند. در این میان، هر منطقه‌ای از کشور که از پتانسیل اقتصادی برخوردار بوده، تلاش کرده است تا در بی‌سابقه‌ترین ترافیک هیات‌های تجاری خارجی، برای خود سهمی جست‌وجو کند.
برخی حتی منتظر لغو تحریم‌ها نمانده‌اند و با توافق سرمایه‌گذاران خارجی، سرمایه‌هایی را جذب و کار را آغاز کرده‌اند؛ استان‌هایی مانند فارس و هرمزگان در همسایگی استان بوشهر، از این دست هستند و برخی نیز نتوانسته‌اند قدمی در این مسیر بردارند یا نخواسته‌اند نتایج رایزنی‌ها را رسانه‌ای کنند، مانند استان ما!
بررسی‌های بامداد جنوب از تردد هیات‌های خارجی در همه استان‌ها و به‌خصوص استان‌های همسایه بوشهر نشان می‌دهد که مسوولان این استان‌ها عزم خود را برای توسعه اقتصادی و صنعتی استانشان از طریق جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی جزم کرده‌اند. با وجود این، به نظر می‌رسد مسوولان استان ما هنوز تصمیمی برای دعوت از خارجی‌ها ندارند و شاید اعتقاد دارند استان بوشهر با همه قابلیت‌های خدادادی‌اش، توان رقابت با استان‌های دیگر در این زمینه را ندارد. برخی از مدیران دولتی نیز تلاش کرده‌اند، این وظیفه را با ورشکست کردن سرمایه‌گذاران بومی به انجام برسانند!
در طول مدت روزهای پر التهاب تردد هیات‌های تجاری و سرمایه‌گذاری به کشور، عملکرد اقتصادی مسوولان ارشد بوشهر به پیگیری طرح‌ها و ایده‌هایی خلاصه شده بود که به‌نظر می‌رسد حتی در بدنه دولت نیز طرفداری ندارد؛ از جمله منطقه آزاد بوشهر.
ناگفته پیداست که همه مردم استان بوشهر -از جمله روزنامه بامداد جنوب- علاقه‌مند و مصرّ هستند تا قابلیت‌های رشد و توسعه اقتصادی استان روز به روز بیشتر شده و بر فرصت‌های اقتصادی این دیار افزوده شود اما این‌که در زمان نبود عملکرد مهم و تاثیر‌گذار –که حتی موافقان نماینده ارشد دولت نیز به آن اذعان دارند- به تصویب رسیدن احتمالی منطقه آزاد بوشهر به غلط بزرگنمایی شود، کار صوابی به‌نظر نمی‌رسد. همچنان که سخن گفتن از تبدیل این منطقه تصویب نشده به پایلوت مناطق آزاد کشور، حرفی نسنجیده و عجولانه به نظر می‌رسد.
نام منطقه آزاد بوشهر از قلم افتاد
دبیرکل شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور روز گذشته در حالی که پیش از این از تعدد مناطق اقتصادی مطرح شده در لایحه تقدیمی به صحن علنی مجلس انتقاد کرده بود، از علت پیشنهاد این مناطق برای تبدیل به منطقه آزاد سخن گفت و از این سیاست دفاع کرد اما انگار فراموش کرده بود که در بوشهر نیز قرار است منطقه آزادی به تصویب برسد.
راه‌اندازی هفت منطقه آزاد شامل بوشهر، مهران، بانه و مریوان، اردبیل، اینچه‌برون، زابل و جاسک و همچنین ایجاد 80 منطقه ویژه اقتصادی در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی تاریخ 29 آذر مطرح شده بود که کلیات آن رد شد اما با توجه به این‌که طبق آیین‌نامه داخلی مجلس، اگر 50 نماینده دستور بررسی مجدد را بدهند دوباره در دستور کار قرار می‌گیرد، 70 نماینده درخواست بررسی مجدد این مناطق را به هیات رئیسه مجلس تقدیم کردند که اعلام وصول شد و به گفته رئیس مجلس، باید درباره طرح مذکور در جلسه علنی بعدی مجلس رای‌گیری شود.
از میان مناطق ذکر شده، اکبر ترکان از دو منطقه بوشهر و زابل نامی نبرد اما برای ایجاد پنج منطقه آزاد دیگر توضیحات قانع کننده‌ای ارائه کرد. دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی با تشریح جزئیات برنامه‌های توسعه‌ای مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور، گفت: رئیس‌جمهور برای ایجاد پایانه دوم صادراتی کشور در جاسک دستور ویژه داده است.
وی در جمع خبرنگاران ضمن دفاع از ایجاد مناطق آزاد هفت‌گانه، افزود: آنچه که امروز به‌عنوان انتقاد از مناطق آزاد کشور مطرح می‌شود، همان سیاست‌هایی است که رئیس‌جمهور در دو سال قبل برای اجرا ابلاغ کرده بود.
مشاور عالی رئیس‌جمهور، تصریح کرد: تا به امروز دستاوردهای متعددی در حوزه مناطق آزاد به‌دست آمده است که امیدواریم با سیاست‌های ابلاغی رئیس‌جمهور بتوانیم سرانجام خوبی را برای مناطق آزاد رقم بزنیم، این در شرایطی است که در دو سال گذشته مناطق آزاد کشور به ریل اصلی خود بازگردانده شده‌اند.
ترکان با اشاره به عملکرد و نقش مناطق آزاد فعال کشور بیان کرد: سیاست جدی دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد و ویژه کشور، ایجاد سکوهای صادرات است که امسال دو سکوی صادراتی شلمچه و ماکو افتتاح شده‌اند و هم‌اکنون نیز پایانه صادراتی سرخس در دست ساخت بوده و منطقه آزاد ارس نیز در حال توسعه است.
وی در ادامه به انتخاب مناطق آزاد جدید اشاره و خاطرنشان کرد: انتخاب این مناطق بر اساس رویکرد گسترش صادرات به کشورهای همسایه است، چراکه فرآورده‌های نفتی و پتروشیمی، بازارهای جهانی دارند و باید برای کالاهای صادراتی به کشورهای همسایه بازارسازی کرد.
دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی گفت: بازار کشورهای همسایه، بازار کمی نیست، بنابراین منطقه آزاد «مهران» به‌عنوان سکوی صادراتی به عراق تعیین شده و منطقه «بانه-مریوان» نیز برای گسترش صادرات به اقلیم کردستان طراحی شده است، ضمن این‌که منطقه آزاد «اردبیل» برای کار با جمهوری آذربایجان و «اینچه‌برون» برای کار با قزاقستان و ترکمنستان ایجاد خواهد شد.
وی، منطقه آزاد «جاسک» را پایانه دوم صادراتی کشور عنوان و خاطرنشان کرد: با نظر شخص رئیس‌جمهور، قرار است این منطقه آزاد، تجارت در دریای عمان را ساماندهی کند.
ترکان، سهم مناطق آزاد و ویژه اقتصادی را از کل صادرات کشور، ۷۰ درصد عنوان کرد و افزود: در دو سال اخیر ساخت چندین فرودگاه و بندر خشک در مناطق آزاد برای ساخت آغاز شده، ضمن این‌که پایانه صادراتی ماکو نیز به اتمام رسیده است.
مشاور عالی رئیس‌جمهور با بیان این‌که در جزیره هندورابی نیز یک فرودگاه و بندر جدید در دست ساخت داریم که امسال ساخت باند فرودگاه تمام می‌شود، تصریح کرد: در قشم نیز بندر توسعه‌ای را در دست ساخت داریم که می‌تواند تحول‌آفرین باشد. البته بندر کاوه در خلیج‌فارس نیز از قبل در دست ساخت بوده است. همچنین در کیش ساخت یک بندر ۳۷ هزار تنی در دولت یازدهم آغاز شده است.
ترکان در پایان گفت: در چابهار نیز به غیر از فرودگاه کُنارک، یک فرودگاه مستقل در داخل این منطقه آزاد ایجاد خواهد شد.
آنچه مسلم است این‌که، برده شدن نام یا ذکر نشدن آن در سخنان دبیرکل شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی چیزی از ارزش‌های استان بوشهر کم نخواهد کرد و این موضوع که بوشهر با داشتن بیش از 900 کیلومتر مرز آبی با خلیج فارس ظرفیت بی‌نظیری برای تبدیل به منطقه آزاد دارد، انکار ناشدنی است.
اما این‌که ترکان در دفاع از چرایی ایجاد منطقه آزاد بوشهر حرفی برای گفتن نداشته است، هم جای سوال و هم جای تامل دارد. چراکه نزدیک‌ترین تفسیر برای این رخداد، این خواهد بود که در تجزیه و تحلیل‌های مشاور عالی رئیس‌جمهور، ایجاد منطقه آزاد در بوشهر و زابل در مقایسه با پنج منطقه دیگر توجیه کمتری دارد و بنابراین اگر قرار باشد پس از تصویب ساخت این هفت منطقه بودجه‌های نیز اختصاص داده شود، بوشهر و زابل در انتهای لیست قرار می‌گیرند.
اگر چنین است، سوالی که باید از ترکان و کارشناسان وی پرسیده شود، این است که برای تصویب منطقه آزاد بوشهر چه عجله‌ای در کار بوده است و اگر در آینده قرار بر اولویت دادن سایر مناطق آزاد جدید بر بوشهر است، چرا مردم بوشهر باید چوب دیگران را بخورند و مصداق ضرب‌المثل آش نخورده و دهان سوخته شوند؟
مگر نه آن است که در همین یک سال و چند ماهی که از جدی‌تر شدن پیگیری‌ها برای تصویب این منطقه آزاد می‌گذرد، همه شهرهای استان شاهد گران شدن زمین و ملک شده‌اند و اجاره‌ها به شکل نامعقولی افزایش یافته است؟
در پایان باید به این نکته اشاره کنیم که موضوع منطقه آزاد بوشهر از جنبه‌های مختلفی برای مسوولان بود و از عملکرد ضعیف نماینده‌های استان در مجلس شورای اسلامی در دفاع از این منطقه گرفته تا اظهار نظرهای اخیر نماینده عالی دولت، می‌تواند برای مردم آموزنده باشد.
X Share