اشتغال و بیکاري، از جمله موضوع‌هاي اساسی اقتصاد هرکشوري است، به‌گونه‌اي که افزایش اشتغال و کاهش بیکـاري، بـه‌عنـوان یکی از شاخص‌هاي توسعه یافتگی جوامع تلقی می‌شود. نرخ بیکاري یکی از شاخص‌هایی است که براي ارزیابی شرایط اقتصادي کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد.
طرح آمارگیري نیروي کار با هدف برآورد شاخص‌هاي نیروي کار بـه‌صـورت فصـلی و سـالانه و همچنـین تغییرات آن در کل کشور، نقاط شهري، نقاط روستایی و تغییرات سالانه در استان‌ها با روش نمونه‌گیري چرخشی در فصـول مختلـف سال اجرا می‌شود. این طرح اولین‌بار در سال 1384 آغاز شد و از آن زمان تاکنون در ماه میانی هر فصل اجرا شده است.
مرکز آمار ایران در جدیدترین گزارش خود نرخ بیکاری پائیز امسال را 7/10 درصد اعلام کرد که بر اساس جزئیات استانی منتشر شده برای این شاخص مهم اقتصادی، نرخ بیکاری استان بوشهر به 3/11 درصد رسیده است.
بر اساس آمارهای منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران، در انتهای پائیز سال 1394، نرخ بیکاری جمعیت 10 ساله و بیشتر –که بر اساس تعاریف سازمان جهانی کار، سن اشتغال محصوب می‌شود- 7/10 درصد است و بر اساس این نتایج، نرخ بیکاری زنان از مردان و بیکاری در نقاط شهری از نقاط روستایی بیشتر بوده است.
بررسی روند تغییرات نرخ بیکاری کل کشور نشان می‌دهد که این شاخص نسبت به فصل مشابه در سال قبل(پائیز 93) 2/0 درصد افزایش و به نسبت تابستان امسال، 2/0 درصد کاهش داشته است. با این حال، نرخ بیکاری فصل پاییز در استان بوشهر نسبت به فصل مشابه سال گذشته (1393) افزایش 5/3 درصدی و نسبت به تابستان امسال نیز افزایش 5/2 درصدی داشته است.
بر اساس تعاریف بین‌المللی و ملی کشور، تمام افراد 10 ساله و بیشتر (حداقل سن تعیین شده)، که در هفته قبل از هفته آمارگیري (هفته مرجع) طبق تعریف کار، در تولید کالا و خدمات مشارکت داشته (شاغل) و یا قابلیت مشارکت داشته‌اند (بیکار)، جمعیت فعال اقتصادي محسـوب می‌شوند.
همچنین تمام افراد 10 ساله و بیشتر که در طول هفته مرجع- طبق تعریف کار- حداقل یک ساعت کار کرده و یا بنا به دلایلی به‌طور موقت کارشان را ترك کرده باشند، شاغل محسوب می‌شوند. شاغلان به‌طور عمده به دو دسته مزد و حقوق‌بگیران و خود اشتغالان تقسیم می‌شوند.
بر این اساس، بیکار به تمام افراد 10 ساله و بیشتر اطلاق می‌شود که: الف) در هفته مرجع فاقد کار باشند؛ ب) در هفته مرجع یا هفته بعد از آن آماده براي کار باشند؛ ج) در هفته مرجع و سه هفته قبل از آن جویاي کار باشند (یعنی اقدامات مشخصی را به‌منظور جست‌وجوي کار انجام داده باشند).
بر اساس آمار منتشر شده مرکز آمار ایران، در فصل پاییز امسال، نرخ بیکاری جوانان 15 تا 29 سال کل کشور به عدد 7/22 رسیده که در مقایسه با فصل تابستان امسال کاهش 7/0 درصدی و نسبت به فصل پاییز سال گذشته افزایش 9/0 درصدی داشته است.
بیکاری در استان بوشهر نیز با وجود این‌که در دو فصل گذشته با نرخ‌های تک‌رقمی، حداقل در ارقام اعداد قابل قبولی را نشان می‌داد، با فرا رسیدن فصل پاییز و اضافه شده فارغ‌التحصیلان جدید دانشگاه به بازار کار، همانند استانهای زنجان، کرمان، کرمانشاه، کردستان، کهگیلویه و بویر احمد، گیلان و مازندران افزایش شدید نرخ (بیش از دو درصد) را تجربه کرده است. در مقابل استانهای تهران، خراسان رضوی، قزوین، مرکزی و هرمزگان نیز در فصل پاییز 94 با کاهش ناگهانی نرخ بیکاری مواجه بوده‌اند.
بر اساس آمارهای منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران، استانهای آذربایجان شرقی، سمنان، تهران و مرکزی چهار استانی هستند که با داشتن نرخ بیکاری کمتر از 4/8 درصد، کمترین نرخ بیکاری را در بین استانهای کشور داشته‌اند. همچنین، سه استان کرمانشاه، چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویر احمد، سه استانی هستند که نرخ بیکاری آنها بین 4/15 درصد و 6/18 درصد بوده و از این لحاظ رتبه‌های اول تا سوم بیکارترین استان‌ها را دارند. در این دسته‌بندی چهارگانه، استان بوشهر در کنار 14 استان دیگر در دسته دوم بیکاری استانهای کشور با بازه نرخ بیکاری 5/8 تا 9/11 درصد قرار گرفته است.
اطلاعات دیگری که در این آمار منتشر شده است نشان‌دهنده آن است که بوشهری‌ها در فصل پاییز نسبت به فصل تابستان مشارکت بیشتری در اقتصاد داشته‌اند و نرخ مشارکت اقتصادی در استان از 7/34 درصد به 8/35 درصد رسیده است. با این حال، این نرخ نسبت به نرخ مشارکت اقتصادی فصل پاییز سال 93 همچنان کمتر است. در پاییز سال گذشته، بوشهری‌ها مشارکت 3/36 درصدی در اقتصاد داشته‌اند که نسبت به مشارکت اقتصادی فصل پاییز امسال 5/0 درصد بیشتر است.
نرخ مشارکت اقتصادی عبارت است از نسبت جمعیت فعال (شاغل و بیکار) 10 ساله و بیشتر به جمعیت در سن کار 10 ساله و بیشتر.
