بامداد جنوب:

هفتاد درصد از بیماران دیابتی در ایران از بیماری خود خبر ندارند، این را رئیس انجمن خیریه حمایت از بیماران دیابتی کشور در هفته ملی دیابت گفته است و این آماری تامل برانگیز است.

دکتر شکور امیدی در کنگره روز جهانی دیابت در خصوص فعالیت‌های انجمن خیریه حمایت از بیماران دیابتی کشور، گفت: متاسفانه آمارها در حوزه‌های بیماران در کشورمان واقعی نیست. برای مثال در کل کشور برآورد می‌کنیم حدود 10 درصد از ایرانیان دیابت دارند و 70 درصد از آنها نیز از بیماری‌شان بی‌اطلاع هستند. افراد باید مطلع شدن از وضعیت خود را مداوم با تست قند خون انجام بدهند، در صورتی که تست قند خون افراد دو بار در صورت ناشتا بالای 126 باشد در معرض خطر دیابت هستند.

وی با اشاره به این‌که دولت متحمل هزینه زیادی برای بیماران دیابتی است، تصریح کرد: دولت می‌تواند با اجرای برنامه‌های آموزشی و ترغیب بیمه‌ها جهت تحت پوشش قراردادن بیماران دیابتی برای بیمه‌های تکمیلی در دراز مدت با شناسایی و آموزش بیماران این هزینه‌ها را تا میزان بسیار زیادی کاهش دهد.

بنیانگذار انجمن دیابت کل کشور از رونمایی و اهدای کارت هوشمند به بیماران دیابتی کشور خبر داد و گفت: یکی از مزایای این کارت یکپارچه‌سازی آمارهای بیماران در زمینه توضیح دارو است.

وی اضافه کرد: ارتقای سلامت، اشتغال جوانان و موفقیت شرکت‌های تولیدکننده مواد غذایی با استفاده از مواد استاندارد و جایگزین مواد مضر برای بیماران از جمله نتایج مد نظر برگزارکنندگان این کنگره علمی در اردبیل است.

امیدی اظهار کرد: بررسی آخرین دستاوردهای علمی در مورد بیماری دیابت، بررسی راهکارهای کاهش ایجاد زخم دیابت که منجر به قطع عضو بیمار می‌شود، رونمایی از کفش سلامت ویژه بیماران دیابتی، رونمایی از جایگزین شکر با شیرین‌کننده‌های طبیعی برای استفاده در خط تولید مواد غذایی، رونمایی از کارت هوشمند بیماران دیابتی، پیگیری بیمه تکمیلی بیماران دیابتی و روشن کردن کلید فروشگاه‌های سلامت از جمله اهداف برگزاری نخستین کنگره علمی دیابت در اردبیل است.

در ادامه گزارش برای آگاهی بیشتر با بیماری دیابت؛ راه‌های پیشگیری، درمان و ... گفت‌و‌گویی را با یک کارشناس ارشد تغذیه ترتیب دادیم:

سیده‌اقدس موسوی به آمار بهداشت جهانی و تعداد مبتلایان به بیماری دیابت اشاره کرد و گفت: طبق آمار بهداشت جهانی از هر 11 نفر یک نفر مبتلا به دیابت است و از هر دو نفر دیابتی یک نفر از بیماری خود اطلاعی ندارد. پیش‌بینی شده است در ایران در سال 1404 به ازای هر هفت نفر یک نفر مبتلا به این بیماری باشد که البته با سیر صعودی که این بیماری در سال‌های اخیر داشته شاید با آمار بالاتری روبه‌رو شویم.

وی در ادامه افزود: در حال حاضر بیماری دیابت عامل چهار میلیون مرگ در سال است و در هر دقیقه؛ شش نفر بر اثر دیابت جان خود را از دست می‌دهند، 12 نفر مبتلا دیابت شده و دو نفر بر اثر زخم پای دیابت دچار قطع عضو می‌شوند. به علاوه دیابت عامل اصلی نابینایی، نارسایی کلیه، قطع عضو و بیماری قلبی است. با توجه به آمار بالای عوارض و بار ناشی از این بیماری روز 14 نوامبر یا 23 آبان را با هدف آموزش و شناسایی افراد در معرض خطر به اسم روز دیابت نامگذاری کرده‌اند. شعار امسال به‌دلیل افزایش آمار این بیماری؛ «دیابت خانواده» انتخاب شده است، چراکه به‌نظر می‌رسد دیگر در هر خانواده حداقل یک فرد دیابتی وجود دارد.

این کارشناس‌ارشد تغذیه در ادامه توضیح داد: دیابت یا مرض قند، بیماری است که فرد با افزایش بیش از حد قند یا گلوکز در جریان خون خود روبه‌رو می‌شود. بیماری دیابت یک بیماری مزمن مادام‌العمر است که اختلال در تولید و ترشح یا کارکرد نامناسب انسولین است و با توجه به‌نوع اختلال در تولید یا کارکرد انسولین به دیابت نوع یک یا دو تقسیم می‌شود برخلاف دیابت نوع یک که قابل پیشگیری نیست، در دیابت نوع دو با آموزش و تغذیه مناسب تا 85 درصد می‌توان از بروز و پیشرفت بیماری جلوگیری کرد. جالب است که بیماری دیابت شباهت زیادی به آتشفشان دارد؛ از این نظر که در هر دو عوامل مستعدکننده‌ای وجود دارد که در هر جا و در هرکس توقع بروز آن را نداریم، هر دوی اینها دوره خاموشی دارند و علائم بیرونی ندارند اما یک فرد متخصص می‌تواند به بروز و فعال شدن آن در سال‌های آینده هشدار دهد همین‌طور که افراد ساکن در منطقه کوه آتشفشانی می‌توانند با آگاهی به موقع جان خود را نجات دهند. فرد دیابتی نیز با آگاهی به موقع می‌تواند از عوارض این بیماری در امان باشد و در نهایت این‌که هر دوی اینها می‌توانند عوارض وحشتناک و مهیبی داشته باشند با این تفاوت که دیابت با فعال شدن همیشگی و مادام‌العمر خواهد بود. دیابت می‌تواند سال‌ها خاموش و بی‌صدا باشد اما در عین حال عوارض درونی برای بدن به همراه داشته باشد، از همین‌رو بحث غربالگری از اهمیت زیادی برخوردار است.

سیده‌اقدس موسوی در ادامه می‌گوید: برنامه غربالگری دیابت از سن 45 سالگی شروع می‌شود و در صورتی‌که فرد سالم باشد، باید هر سه سال تکرار شود. در صورتی که فرد عوامل خطری چون چاقی، اضافه وزن، فشار خون، چربی خون، بیماری قلبی، کم‌تحرکی، چاقی شکمی، سندروم تخمدان پلی کیستیک، استرس، سابقه خانوادگی و دیابت بارداری داشته باشد بایستی زودتر از سن 45 سالگی و سالانه قند خون خود را پایش کند.  عوارض اولیه دیابت که به‌صورت علائم شناخته می‌شود؛ مثل پرادراری، پرنوشی، کاهش وزن، پرخوری، تشنگی است که حداقل پنح سال از ابتلای فرد گذشته است. در صورت پیگیری و کنترل بیماری عوارض دیگری چون مشکلات چشمی، کلیوی، قلبی، عروقی، جسمی و عفونتی‌های مختلف در فرد ایجاد می‌شود. دیابت بار اقتصادی جسمی بالایی برای فرد و جامعه به همراه دارد، به‌طوری‌که سالانه یک میلیارد دلار از بودجه کشور به دیابت اختصاص داده می‌شود و هر فرد دیابتی نیز به‌علت کاهش توان جسمی و روحی و از کار افتادگی بخشی از جسمش و در کنار آن هزینه‌های درمان، کاهش کیفیت زندگی را تجربه می‌کند.

خانم موسوی در ادامه گفته‌هایش، تاکید کرد: با سبک زندگی سالم، پیروی از رژیم غذایی سالم فعالیت بدنی ترک دخانیات کنترل وزن، کاهش مصرف شیرینی‌ها و چربی‌ها افزایش میوه و سبزی تا 85 درصد می‌توانیم شانس بروز دیابت را در خودمان کاهش دهیم. دیابت بیماری مزمنی است که طی یک سال و 5 سال ایجاد نشده است بلکه در طول 10 تا بیشتر از 20 سال فرد با یک سری رفتارهای غلط زمینه دیابت را در خود ایجاد می‌کند، بنابراین آموزش سبک زندگی سالم از جمله فعالیت بدنی و الگوی غذایی سالم در کودکان و نوجوانان از اهمیت بالایی برخوردار است و در سال‌های اخیر برخلاف انتظار، آمار بیماری‌های مزمن از جمله دیابت به‌دلیل شدت رفتارهای ناسالم در این گروه سنی افزایش داشته است.

این کارشناس‌ارشد تغذیه بوشهری به همه افراد از جمله دیابتی‌ها توصیه کرد که از «هرم الگوی غذایی سالم» یا «بشقاب من» پیروی کنند. با این تفاوت که در دیابتی‌ها با توجه به (میزان قندخون، دارو و ...) میزان مواد کربوهیدرات برای هر فرد می‌تواند متفاوت باشد. بر اساس «بشقاب من»، هر فرد نصف غذای مصرفی روزانه یا بشقابش باید از سبزیجات و نیمی دیگر باید حاوی مواد پروتئینی و کربوهیدارتی (برنج، نان، ماکارونی و ..) باشد و در کنار آن لبنیات و میوه برای عصرانه مصرف کند و همچنین برای پیشگیری و درمان دیابت باید هفته‌ای پنج‌بار حداقل 30 دقیقه پیاده‌روی داشته باشد  فقط این‌که دیابتی‌ها از فعالیت شدید و ورزشی خودداری کنند.

موسوی در نهایت تاکید کرد؛ نباید فراموش کرد که بیماری دیابت یک بیماری مادام‌العمر و همیشگی است و درمان آن نیز مادام‌العمر است، پس مثل تمام فعالیت‌های روزمره‌مان چون غذا خوردن و ... از سیر درمان و پیگیری‌های لازم نباید خسته شد.