عبدالرحیم جعفری، مدیر انتشارات امیرکبیر صبح دیروز به علت کهولت سن و بیماری ریه در بیمارستان ایرانمهر تهران دار فانی را وداع گفت. موسسه انتشارات امیرکبیر در آبان‌ماه سال ۱۳۲۸ با خرید سرقفلی نخستین فروشگاه خود در خیابان ناصر خسرو تهران شروع به‌کار کرد و در تیر‌ماه سال ۱۳۶۴ به نام موسسه عام‌المنفعه غیر ‌انتفاعی انتشارات امیر‌کبیر به ثبت رسید.

انتشارات امیرکبیر با سابقه‌ای ۶۰ ساله سعی کرده ‌است، در این شش دهه فعالیت، همواره به شیوه مدرن و روزآمد به چاپ آثار و تولید کتاب بپردازد تا جایی که برخی از بزرگ‌ترین منابع و کتاب‌های مرجع در سطح منطقه خاورمیانه و کشورهای فارسی زبان را این انتشارات چاپ کرده است.

عرضه آثار مرجع و مهمی مانند فرهنگ فارسی عمید، فرهنگ فارسی معین و دایره‌المعارف مصاحب که در نوع خود بی‌نظیر هستند در کشورهای ترکیه، افغانستان، پاکستان، هند و تاجیکستان نشان می‌دهد که امیرکبیر توانسته در طول ۶۰ سال فعالیت جایگاه ویژه‌ای در سطح منطقه خاورمیانه داشته باشد. همچنین در داخل ایران نیز ترجمه و چاپ بسیاری از آثار مهم از زبان‌های انگلیسی، آلمانی، فرانسه به زبان فارسی جایگاه انتشارات امیرکبیر را به‌عنوان یک ناشر بین‌المللی که همواره سعی کرده دایره فعالیت‌های انتشاراتی خود را فراتر از مرزهای ملی تعریف کند، تثبیت کرده است.

این انتشارات به‌صورت متوسط در هر روز کاری، حدود دو کتاب چاپ می‌کند که این رقم با توجه به سطح توسعه و آمار چاپ کتاب در ایران چشمگیر است. علاوه بر این انتشارات امیرکبیر سعی کرده است، فعالیت‌های انتشاراتی خود را فراتر از فضای یک بنگاه انتشاراتی- اقتصادی بازنمایی کند.

برای تحقق تمامی این اهداف در انتشارات امیرکبیر بخش‌های زیادی فعالیت می‌کنند که از آن جمله می‌توان به بخش علمی- فرهنگی، بخش بازرگانی و توزیع کتاب، بخش روابط عمومی و امور بین‌الملل و بخش چاپخانه این انتشارات اشاره کرد. در کنار این بخش‌ها موسسه انتشارات امیرکبیر یکی از ناشران فعالی است که در حوزه چاپ کتاب‌های کودک و نوجوان نیز فعالیت‌های زیادی انجام داده است.

علی احمدی، مدیر انتشارات «نشر هزار» در خصوص نقش و تاثیر مرحوم علی جعفری در صنعت نشر کشور به بامداد جنوب گفت: جعفری از انسان‌های خود‌ساخته‌ای بود که با اراده بی‌نظیر خود کوشید صنعت نشر ایران را به پایه نشر جهانی برساند. 

وی با بیان این‌که مدیر انتشارات امیر‌کبیر کار خود در صنعت نشر را با جا‌به‌جا کردن کتاب و انجام کارهای صحافی در کتابفروشی‌ها شروع کرد، تصریح کرد: وی با ابتکاری که داشت، به سرمایه‌گذاری در عرصه نشر پرداخت اما فعالیت وی با آغاز انقلاب اسلامی ایران متوقف شد. پس از انقلاب نیز ناشران بسیاری از تجربیات جعفری بهره ‌بردند و شیوه‌های وی را در کار خود به‌کار بستند.

احمدی با اشاره به این‌که «نشر نو» را فرزند جعفری پایه‌گذاری شد و خیلی زود به‌عنوان ادامه دهنده راه انتشارات امیرکبیر آغاز به‌کار کرد، گفت: این موسسه نیز پس از فعالیت کوتاهی با مشکل رو‌به‌رو شد اما در دوره سوم نشر با نام «فرهنگ نشر نو» فعالیت خود را از سر گرفت.

مدیر انتشارات نشر امیرکبیر کتاب را تبدیل به کالای فرهنگی کرد

مدیر

انتشارات نشر هزار به نقش این شخصیت تاثیر‌گذار در صنعت نشر اشاره کرد و افزود: کتاب ایران در دوره جدید مدیون عبدالرحیم جعفری است، چراکه وی کتاب را به کالایی فرهنگی در ایران تبدیل کرد.

جلال ذکایی، مدیرکل سابق دفتر امور چاپ و نشر نیز به بامداد جنوب گفت: عبدالرحیم جعفری نقش بی‌بدیلی هم در صنعت چاپ و هم در صنعت نشر داشت، چراکه وی کسی بود که علاوه بر مدیریت صنعت نشر، مدیریت بحران را نیز بر عهده داشت.

وی با بیان این‌که جعفری مبدع کتاب‌های جیبی در دوران بحران‌زده ایران بود، تصریح کرد: وی با بنیانگذاری سازمان کتاب‌های جیبی، کتاب‌های ارزان‌قیمت و قابل حمل را برای آحاد جامعه منتشر کرد و جامعه را از بحران رهانید.

مدیرکل سابق دفتر امور چاپ و نشر، فوت این ناشر تاثیرگذار را در شرایط بحرانی نشر امروز کشور خلأ بزرگی برای ایران دانست و افزود: جعفری شخصیتی کم‌نظیر بود که با دستان خالی انتشارات امیرکبیر را قبل از انقلاب پایه‌گذاری کرد و بعد از آن نیز در ارائه راهکار و کمک به ناشران کتاب دریغ نکرد.

علی دهباشی، سردبیر مجله بخارا نیز با بیان این‌که جعفری توانست صنعت نشر را در ایران از یک دوره ابتدایی و بدوی به عصر مدرن برساند، می‌گوید: جعفری یکی از بنیانگذاران ایران مدرن است و توانست صنعت نشر را در کشورمان از یک دوره ابتدایی و بدوی به عصر مدرن برساند، چراکه با کوشش‌های وی، انقلابی در صنعت نشر و چاپ ایران وقوع به پیوست و در یک کلام، بیش از سه هزار عنوان کتاب را که یکی از آنها «فرهنگ فارسی دکتر معین» است، به چاپ رساند. وی با بزرگانی همچون دکتر ذبیح‌الله صفا، بدیع‌الزمان فروزانفر، داریوش شایگان، سروش حبیبی، ابراهیم یونسی، حسن شهباز و صدها نویسنده و مترجم دیگر کار کرد.

سردبیر مجله بخارا افزود: بدون تردید آنچه‌ امروز به‌عنوان نشر در ایران موجودیت دارد، ادامه‌دهنده راهی است که جعفری در طول این چند دهه به وجود آورد. ترجمه آثار نویسندگان بزرگ جهان مانند گابریل گارسیا مارکز و نویسندگان داخلی چون جلال آل‌احمد، غلامحسین ساعدی، احمد محمود، احمد شاملو، منوچهر آتشی و فروغ فرخزاد به‌همت انتشارات امیرکبیر معرفی و منتشر شدند. وی گفت: همچنین کتاب سه جلدی «در جست‌وجوی صبح» عنوان آخرین اثر عبدالرحیم جعفری است که خاطرات وی را دربردارد، تاکنون دو جلد از این اثر از سوی انتشارات روزبهان راهی بازار نشر شده است. نسل جوان نیز باید از جعفری استمرار، دقت ‌نظر، پایداری، ذوق و ابتکار را بیاموزد، چرا‌که هر آنچه او در صنعت نشر انجام داد، حاوی همه این ویژگی‌ها بود.

لازم به ذکر است، عبدالرحیم جعفری‌زاده‌ ۱۲۹۸ در تهران، بنیانگذار و مدیر سابق انتشارات امیرکبیر، مهم‌ترین و گسترده‌ترین موسسه خصوصی چاپ و انتشار کتاب در تاریخ ایران و خاورمیانه است. وی تا سال ۱۳۵۸، دارنده و گرداننده این بنگاه انتشاراتی بود.

از جمله افتخارات او می‌توان به این موارد اشاره کرد: تاسیس بزرگ‌ترین چاپخانه بخش خصوصی در ایران، 30 سال خدمت به چاپ و نشر کتاب در موسسه انتشارات امیرکبیر، چاپ ۲۸۰۰ عنوان کتاب، تاسیس دوازده باب کتابفروشی و  دارنده لوح تقدیر از دائره‌المعارف بزرگ اسلامی.

مراسم تشییع پیکر عبدالرحیم جعفری روز دوشنبه 13 مهرماه ساعت 9 صبح از ابتدای خیابان فخررازی واقع در خیابان انقلاب و روبه‌روی دانشگاه تهران برگزار و پیکر این پیشکسوت نشر کشور در بهشت زهرا (س) به خاک سپرده می‌شود. مراسم ترحیم این پیشکسوت فقید نشر نیز روز چهارشنبه 15 مهرماه از ساعت 18:30 تا 20 در مسجدجامع شهرک غرب تهران برپا می‌شود.