بامدادجنوب- جواد شکریان: صید و پرورش ماهی به روش‌های قدیمی، علاوه بر سختی کار، کمبود منابع صید و...، نیازمند فضاهای خاص بوده و هزینه تمام‌شده بالا باعث می‌شود که تولیدکننده و مصرف‌کننده هر دو ناراضی باشند. به همین دلیل با فراهم آوردن شرایط جدید و استفاده از تکنولوژی‌های جدید می‌توان بر این مشکلات فائق آمد. یکی از روش‌های موثر که این روزها در بسیاری از کشورهای دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد، پرورش ماهی در قفس است كه در این روش، ماهی محصور در یك قفس در منابع آبی پرورش داده می‌شود و ماهی درون یك قفس یا سبد قرار گرفته و آب به‌صورت آزاد بین منبع آبی و قفس در جریان است.

در ایران نیز طرح مطالعه توسعه پرورش ماهیان دریایی، در استان هرمزگان با هدف بازسازی و حفظ ذخایر آبزی کشور آغاز شده است. البته طرح پرورش ماهی در قفس ایران، ابتدا در استان بوشهر و سواحل کنگان کلید خورد ولی بنا به‌دلایلی این طرح به سرانجام نرسید.

یکی از دلایلی که تاکنون طرح پرورش ماهی در قفس در ایران با اقبال زیادی مواجه نشده است، هزینه راه‌اندازی بالای آن است، اما در برخی از مناطق ایران که به آب‌های آزاد و دریا دسترسی دارند، اوضاع کمی متفاوت است. این شهرها می‌توانند با مطالعه دقیق و در نظر گرفتن شرایط، با هزینه کمتری نسبت به دیگر مناطق کشور، طرح پرورش ماهی در قفس را اجرا کنند. 

در همین زمینه، روزنامه بامداد جنوب در مقاله‌های متعددی به اهمیت این موضوع پرداخته و بارها به مسوولان پیشنهاد عملیاتی کردن این طرح را ارائه کرده بود و انصافا مدیران شیلات استان هم حمایت کامل خود را از این‌گونه طرح‌ها اعلام کرده بودند. البته آنقدر اجرای این طرح به درازا کشید که دیگر امیدها برای آن کمرنگ شد.

در حالی که این روزها منتظر شنیدن خبری مبنی بر شروع طرح ماهی در قفس از سوی بخش خصوصی آن هم در دریا بودیم، روز گذشته اعلام شد که این طرح قرار است در دریاچه سد رئیسعلی دلواری اجرا شود. 

بر همین اساس، معاون امور عمرانی استانداری بوشهر روز گذشته در نشست بررسی اجرای طرح پرورش ماهی در قفس، گفت: اجرای پروژه پرورش ماهی در قفس، در آب پشت سد رئیسعلی دلواری با سرمایه‌گذاری خصوصی و بخشی از تسهیلات بانکی، برای نخستین‌بار در خاورمیانه و کشور در استان بوشهر و در محل سد رئیسعلی دلواری اجرا می‎شود.

وی ضمن اشاره به سرمایه‎گذاری بالغ بر 95 میلیارد تومان و ایجاد اشتغال به تعداد 500 نفر در اجرای این پروژه افزود: با اجرای این طرح 300 نفر اشتغال مستقیم و 200 نفر اشتغال غیر مستقیم ایجاد می‎شود که علاوه بر این، امکان ایجاد صنایع وابسته و زیر‌دستی این طرح از قبیل عمل‎آوری و تولید انواع محصولات غذایی از محصولات این طرح وجود دارد.

او از تولید سالانه شش هزار تن ماهی پرورشی در اجرای این طرح خبر داد و خاطرنشان کرد: با اجرای این پروژه، در فاز نخست علاوه بر تولید این میزان ماهی پرورشی، امکان تولید 9 میلیون قطعه بچه ماهی نیز وجود دارد که این مقدار تولید تا سقف 30 میلیون قطعه بچه ماهی در سال قابل افزایش است.

وی از بهسازی و به‌روز‌رسانی شبکه خط انتقال برق از پست شبانکاره به سد، برای برق‌رسانی پایدار به طرح پرورش ماهی در قفس خبر داد و گفت: با توجه به حساسیت این پروژه نیاز به خط انتقال پایدار بدون قطعی است که با مشارکت سرمایه‎گذار و مساعدت شرکت توزیع نیروی برق این خط انتقال با ظرفیت پنج مگاوات بهسازی و به‌روز‌رسانی می‎شود و برق این طرح تامین می‎شود.

البته آقای معاون توضیحات بیشتری در مورد این‌که این طرح در چه ابعادی و به‌وسیله چه افرادی اجرا می‌شود، نداده است. همچنین آمار دقیقی از این‌که در این طرح چه میزان آورده بخش خصوصی است و چه میزان از طرف دولت تسهیلات تعلق گرفته است نیز نامعلوم است. البته با توجه به برخی شواهد و قرائن، سرمایه‌گذاران این پروژه، نباید چندان غریبه باشند.

این‌که چرا ما به‌جای استفاده از نعمت خدادادی دریا، می‌خواهیم از ظرفیت سد رئیسعلی استفاده کنیم، خود جای سوال دارد اما نکته اصلی دور بودن مکان سد از بازار مصرف و محدود بودن آب آن برای سرمایه‌گذاری‌های این‌چنینی است. البته طعم ماهی در آب شور به‌مراتب بهتر از آب شیرین است که ذائقه بوشهری‌ها هم بر این مساله صحه می‌گذارد، پس هدف این طرح باید صادرات ماهی به خارج از استان و کشور باشد.

 نکته دیگر فراهم آوردن امکانات اولیه نظیر برق است که باید هزینه‌ای را برای بهسازی و به‌روز‌رسانی شبکه خط انتقال برق از پست شبانکاره به سد برای برق‌رسانی پایدار به طرح پرورش ماهی اختصاص داد.

نکته دیگری که در اینجا خودنمایی می‌کند، این است که به گفته آقای معاون، این طرح برای نخستین‌بار در خاور‌میانه اجرا می‌شود و حتی تکنولوژی آن از کشور چین که در این زمینه پیشتاز است، پیشرفته‌تر است. حال سوالی که پیش می‌آید، این است که تیمی که پیاده‌سازی این طرح را به‌عهده گرفته است، از چه کشوری قرار است به ایران بیاید و چه کشوری است که از چین هم پیشتازتر است!

آنچه مسلم است، این است که هزینه‌های این طرح از برنامه‌ریزی برای فراهم کردن مقدمات و زیرسازی‌ها تا هزینه‌های اجرا و پیاده‌سازی–که به گفته او، تاکنون بی‌سابقه بوده است- رقم هنگفتی می‌شود و به نظر می‌رسد بیش از رقم 95 میلیارد تومان اعلام خواهد شد. حال باید دید که این طرح نیز مانند خیل طرح‌های اقتصادی دیگر استان، در نطفه خفه خواهد شد یا این‌که هزینه‌های هنگفت اجرای آن تامین شده و این طرح اجرا می‌شود؟ البته این‌که طرح یادشده حتی در صورت اجرا نیز توجیه اقتصادی دارد یا خیر، خود جای بحث دارد.

در همین خصوص، با مدیرکل شیلات نیز تماس گرفتیم تا از صحت این طرح، جزئیات کامل و تاریخ افتتاح و بهره‌برداری آن با خبر شویم که متاسفانه موفق به برقراری ارتباط نشدیم.

به‌نظر می‌رسد که این طرح و زیرساخت‌های آن در روستای گلدشت (دشتگور) اجرائی می‌شود که آن هم خود جای سوال دارد. بامداد جنوب در صورت دستیابی به جزئیات بیشتر، آن را در اختیار خوانندگان قرار می‌دهد.