راضیه علی زاده

خرید اسباب‌بازی یکی از مهم‌ترین و دوست‌داشتنی‌ترین بخش‌های زندگی والدینی است که منتظر تولد فرزند خود هستند. خرید اسباب‌بازی از قبل از تولد کودک شروع می‌شود و تا بزرگ‌سالی او ادامه می‌یابد؛ اما گاهی والدین در خرید اسباب‌بازی به نکات مهمی توجه نمی‌کنند.

امروزه دنیای اسباب‌بازی‌ها، دنیای رنگارنگ و بزرگی است و کارخانه‌ها سعی کرده‌اند در ساخت اسباب‌بازی از هم پیشی بگیرند. در این میان، تولیدکنندگانی موفق‌تر بوده‌اند که با بهره‌گیری از علم روان‌شناسی کودک و نظر کارشناسان علوم تربیتی و رشد و تکامل، اسباب‌بازی‌هایی تولید کرده‌اند که نه‌تنها کودک را سرگرم می‌کند، بلکه در رشد و تکامل او و پرورش هوش و استعدادش مؤثر است و کارایی‌های بیشتری دارد. والدین آگاه با تکیه‌بر آگاهی خود، در خرید اسباب‌بازی بسیار با دقت و ظرافت عمل می‌کنند و علاوه بر بودجه خانواده، نکات آموزشی را هم در نظر می‌گیرند بازي و اسباب‌بازی براي کودکان بسیار مهم است. به‌طوری‌که آن‌ها بیش‌ترین ساعت‌های بیداری خود را به بازي و فعالیت می‌پردازند. کودکان زمان بازي را بسیار دوست داشته و این زمان را به هر چیز دیگری ترجیح می‌دهند. انتخاب اسباب‌بازی مناسب و تعداد آن براي بچه‌ها در هر سنی بسیار دارای اهمیت است. والدین در خرید اسباب‌بازی باید دقت کنند که تفکیک اسباب‌بازی بر اساس جنسیت کودک کار درستی نیست چون مانع رشد خلاقیت آن‌ها می‌شود.

بچه‌ها در هر سنی علایق و خواسته‌های متفاوتی دارند اما اسباب‌بازی تنها وسیله‌ای است که تا بزرگ‌سالی هم همچنان جذاب است. تابه‌حال شده شما با فرزندتان در اسباب‌بازی‌فروشی قدم بزنید و دلتان بخواهد همه آن‌ها را بخرید؟ خیلی وقت‌ها دوست دارید خودتان با این اسباب‌بازی‌ها بازی کنید. لذت بازی با وسایل کوچک که از روی دنیای بزرگ ساخته‌شده از بدو تولد با انسان همراه است.

بسیاری از والدین، هنگام خرید اسباب‌بازی فقط از دید خود به آن نگاه می‌کنند و چون ازنظر خودشان اسباب‌بازی قشنگ و زیباست، آن را برای کودک تهیه می‌کنند، بدون توجه به اینکه این اسباب‌بازی متناسب باسن کودک است یا نه یا اصلاً ارزش آموزشی و رشدی برای کودک دارد؟ گاهی کودکان از یک اسباب‌بازی پلاستیکی و کم‌ارزش خیلی بیشتر از یک اسباب‌بازی گران و پیچیده لذت می‌برند. بهتر است والدین بدانند هرقدر اسباب‌بازی شکل غیراختصاصی‌تر و بنیادی‌تری داشته باشد، قوه تخیل کودک را بیشتر تحریک می‌کند.

بازی نقش بسیار مهمی در رشد مهارت‌های کودک دارد، کودکان در هنگام بازی مهارت برقراری ارتباط و روابط اجتماعی را یاد می‌گیرند. ویژگی‌های کودکان در هر دوره سنی تغییر می‌کند بنابراین نیازهایشان نیز تغییر کرده به همین دلیل نوع بازی و وسایل بازی‌شان نیز باید تغییر کند متناسب با سن آن‌ها انتخاب شود. اسباب‌بازی برای کودکان نوعی غذای روانی محسوب می‌شود که البته از مهم‌ترین نیازهای کودکان نیز به‌حساب می‌آید و جزئی از زندگی آن‌ها را تشکیل می‌دهد. اگر اسباب‌بازی‌های کودکان با دقت و متناسب با سن آن‌ها انتخاب شود می‌تواند تاثیر مثبتی در زندگی اجتماعی، روانی و فکری افراد بگذارد.

بازی با اشیاء از پنج ماهگی شروع می‌شود زیرا حرکت چشم و دست کودکان هماهنگ می‌شود، کودک می‌تواند به اسباب‌بازی‌ها چنگ بیندازد؛ درنتیجه باید اسباب‌بازی‌هایی برای چنگ زدن، احساس کردن، فشار دادن و در دهان گذاشتن انتخاب کرد.

اسباب‌بازی‌هایی مانند قطعه‌های نرم و پارچه‌ای خانه‌سازی، توپ‌های پلاستیکی و اسباب‌بازی‌های ویژه دندان دراوردن برای نوزاد مناسب است.

در این سن (سه‌سالگی) اغلب کودکان نیز می‌توانند صحبت کنند همچنین می‌توانند اسباب‌بازی‌هایشان را نیز خودشان انتخاب کنند، آن‌ها قطعات پیچیده‌تر خانه‌سازی، اسباب‌بازی‌های حرکتی (هل دادنی و کشیدنی)، وسایلی برای بازی با آب و گل مانند بیلچه و سطل، مداد رنگی، عروسک و. را انتخاب می‌کنند.

کودکان در این سن (پنج‌سالگی) کاملا مفهوم کلمات را درک می‌کنند همچنین قدرت تفکر پیدا می‌کنند. ازجمله وسایل بازی کودکان در این سن می‌توان به جدول‌هایی که متناسب با سن آن‌ها است، بازی‌های نمایشی مانند تئاتر، بازی‌های فکری ساده تا متوسط که قواعد کمتری دارند و ... اشاره کرد.