امیر برکت

آلودگی‌های نفتی موضوع جدیدی در استان بوشهر نیست و آلودگی‌های مختلفی که راهی دریا می‌شوند در روزهای مختلف سال مشکلاتی را برای محیط‌زیست دریایی استان ایجاد می‌کنند.

نشت نفت در دريا از کشتی‌ها، چاه‌های نفت، تاسيسات ساحلي و … خسارات زیست‌محیطی و اقتصادي فراواني به دنبال دارد. نتايج مطالعات در مورد سرنوشت آلودگي نفتي درياها و روند خود پالايي دريا نشان می‌دهد مواد سبک نفتي تبخير شده و مواد آروماتيک تا حدي به‌صورت محلول درمی‌آیند و ترکيبات سنگين به‌صورت گلوله‌های نفتي (Tarball) به ساحل آمده يا در بستر دريا ته‌نشین می‌شود و ساير ترکيبات به‌صورت ذرات معلق در آب دريا مخلوط می‌شوند.

مواد نفتي از منابع مختلفي وارد آب می‌شود و بيشترين منابع آلودگي مربوط به چاه‌های نفتي و دکل‌ها و سکوهاي بهره‌برداری نفت است ازجمله حوادث مربوط به چاه‌های نفتي حادثه نوروز و ايکس تاک را می‌توان نام برد. آلودگي نفتي در درياها و جوامع گياهي و جانوري و اکوسيستم درياها اثرات مخربي را می‌گذراند و در اين ميان بيشترين آسيب به ماهيان درياهاي آلوده به نفت وارد آمده که بر اقتصاد آسيب می‌رساند. عوامل بسياري در ميزان خسارات ناشي از نفت وجود دارد ازجمله آن‌ها مقدار مواد نفتي و شرايط آب و هوايي، کدورت و فصل است. با توجه به اهميت حفظ اکوسیستم‌های آبي کشور و سلامت پروتئين دريايي و اقتصاد لازم است در کاهش آلودگي درياها خصوصا آلودگي نفتي اقدامات مقتضی انجام شود.

در روزهای اخیر ورود آلودگی‌های نفتی به سواحل کنگان خبرساز شده و هر چند منشأ آلودگی به‌صورت دقیق هنوز اعلام‌نشده است ولی گفته می‌شود که شناورها و نفت‌کش‌ها مهم‌ترین متهم در این زمینه هستند.

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان بوشهر در خصوص آلودگی نفتی اخیر گفت: آلودگی‌های نفتی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین تهدیدها در خلیج‌فارس محسوب می‌شود که هرساله شاهد ورود این‌گونه آلودگی‌ها هستیم.

فرهاد قلی‌نژاد برخورد قانونی و قاطع با ورود این آلودگی‌ها را یک ضرورت دانست و خاطرنشان کرد: هرگونه تخلیه مواد آلاینده به اکوسیستم دریایی ممنوع است و با متخلفین طبق قانون برخورد می‌شود.

وی با اشاره به ورود لکه‌های نفتی به ساحل کنگان موجب ایجاد آلودگی محیط‌زیست در دریا و ساحل افزود: لکه‌های نفتی موجب ایجاد آلودگی در ساحل کنگان شده است.

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان بوشهر گفت: بررسی اولیه نشان‌دهنده تخلیه مواد نفتی از شناور و کشتی‌های نفت‌کش است که اقدامات لازم برای شناسایی منشا و کشتی متخلف با همکاری ارگان‌های متولی آغازشده است.

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان بوشهر از عموم شهروندان درخواست کرد تا پاک‌سازی کامل محدوده آلوده به لکه‌های نفتی در حدفاصل بندر تمبک تا شهر کنگان از ورود به ساحل خودداری و از شنا در محدوده آلوده به لکه‌های نفتی خودداری کنند.

مدیرکل بنادر و دریانوردی استان بوشهر نیز در این زمینه گفت آلودگی‌های نفتی به شکل گلوله‌های نفتی همانند قیر در طول ده‌ها کیلومتر ساحل کنگان موجب آلودگی این مناطق شده است.

محمد شکیبی نسب در بررسی وضعیت آلودگی نفتی در ساحل کنگان با اشاره به پایش تصویر هوایی در بررسی محدوده آلوده در سواحل این شهرستان افزود: در این راستا تیم مقابله با آلودگی به سواحل کنگان اعزام شد و در بررسی اولیه منشاء این آلودگی انتقال نفت خام از کشتی به کشتی ارزیابی‌شده است.

وی با اشاره به اعزام تیم مقابله با آلودگی به سواحل کنگان خاطرنشان کرد: نیاز به مشارکت و همکاری مردم ساحل‌نشین بندر کنگان، سایر دستگاه‌ها و صنایع در پاک‌سازی آلودگی نفتی در ساحل داریم.

مدیرکل بنادر و دریانوردی استان بوشهر تصریح کرد: گروه پاک‌سازی این اداره کل توجه ویژه‌ای به جلوگیری از آلودگی، پاکسازی و حفاظت دریایی و سواحل دارد.

وی بیان کرد: امکانات و تجهیزات پاکسازی و مقابله با آلودگی اداره کل بنادر و دریانوردی استان بوشهر افزایش‌یافته و در این راستا در طول سال تمرین‌های مختلف تخصصی برای مقابله با آلودگی خلیج‌فارس در محدوده استان بوشهر انجام می‌شود.

شکیبی نسب بی‌توجهی به آلودگی ساحل کنگان را سبب صدمات به محیط‌زیست دانست و افزود: سازمان بنادر و دریانوردی ایران در سنوات اخیر بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان تجهیزات، امکانات و شناور برای پاکسازی سواحل خریداری کرده است تا محیط‌زیست کمتر دچار آسیب شود.

مدیرکل بنادر و دریانوردی استان بوشهر معتقد است منشاء این آلودگی به احتمال زیاد چاه‌های نفت فروزان در خلیج‌فارس است که برای اطمینان بیشتر همچنان بررسی‌ها ادامه دارد.

مدیرکل بنادر و دریانوردی استان بوشهر همکاری مردم ساحل‌نشین بندر کنگان در پاکسازی آلودگی نفتی در ساحل را یک ضرورت دانست و بیان کرد: با توجه به وسعت آلودگی ساحل کنگان برای پاکسازی نیاز به مشارکت مردمی، همگانی، سایر دستگاه‌ها و صنایع است.

وی با تاکید بر ضرورت احساس مسوولیت تمام دستگاه‌های متولی برای مقابله با آلودگی دریایی ادامه داد: در حوزه محیط‌زیست دریایی باید همکاری گروهی و گسترده در راستای حفظ محیط‌زیست دریایی افزایش یابد.

به گفته وی آلودگی نفتی یکی از مهم‌ترین عواملی است که به خلیج‌فارس آسیب می‌رساند. به دلیل اینکه بستر دریا محل میدان‌های نفتی و گازی و از طرفی محل تردد شناورهای بسیار زیادی از جمله نفتکش‌ها است. خلیج‌فارس در معرض آلودگی نفتی قرار دارد و در طول سال به دلیل نشت مواد نفتی آسیب‌های گاهی جبران‌ناپذیر به سیستم دریا وارد می‌شود.

آلودگی نفتی در خلیج‌فارس یکی از عواملی است که باعث شده تمام پنج گونه لاک‌پشت دریایی موجود در کشور در معرض انقراض قرار گیرند همچنین آلاینده‌هایی که باعث تهدید حیات پستانداران دریایی می‌شود می‌تواند ناشی از مواد نفتی یا مواد شیمیایی باشد که از طریق پساب کارخانه‌ها و پساب فاضلاب‌ها وارد دریا می‌شود علاوه بر این لاستیک، پلاستیک و سایر زباله‌هایی که در دریا رها می‌شوند باعث خفگی آن‌ها می‌شود و به‌مرور زمان باخرد شدن به قطعات کوچک، مواد سمی و نفتی از خود برجای می‌گذارند و باعث آلودگی منابع غذایی پستانداران دریایی می‌شوند.

سالانه بیش از ۵۵ هزار شناور نفتی، تجاری، ماهیگیری و نظامی در خلیج‌فارس تردد می‌کنند. همچنین بیشترین آلودگی نفتی در دریای خزر از سوی همسایگان شمالی این دریا تولید می‌شود که به دلیل شیب خزر این آلودگی‌ها به سمت ایران پیشروی می‌کند.