بامدادجنوب- فرشته قهرمانی: قلمرو پیام نهضت حسینی محدود نیست؛ بلکه مخاطب اصیل آن، انسان است و موید آن، سخن رسول اکرم (ص) است که «حسین منّى و أنا من حسین؛ حسین (ع) از من است و من از او هستم». درست است که حسین‌بن علی (ع) نوه پیامبر (ص) است ولی آن حضرت نوههای دیگری هم داشتهاند که درباره آنها چنین سخنی را نفرموده‌اند. بنابراین، سخن رسول خدا (ص) به این معناست که کیان دین و نبوت و رسالت من با قیام حسین (ع) زنده است. از اینرو، پیام نهضت حسینی تا شعاع رسالت و نبوت رسول اکرم (ص) نفوذ دارد.
بهترین سند برای ارزیابی منطق رسالت رسول اکرم (ص) قرآن کریم است. بر پایه قرآن، وجود پر برکت رسول اکرم (ص) برای همه مردم و جوامع بشری (جهانیان) منشا رحمت است؛ «و ما أرسلناک إلّا رحمة للعالمین» (سوره انبیاء، آيه 107). اگر خداوند پیامبر (ص) را به‌نام رحمت عوالم ارسال کرده است و اگر همین پیغمبر (ص) میفرماید که من از حسین (علیهالسلام) هستم، با این شکل منطقی قلمرو پیام کربلا روشن می‌شود.
زیرا خدا دربارهٴ پیغمبر(ص) میفرماید: برکت وجود او جهانی است و ایشان نیز با چنان شعاع رحمتی فرمودند: «کیان من به کربلای حسین زنده است» از این رو، پیام نهضت حسینی نیز جهانی است. معنای جهانی بودن یک مکتب، حفظ دو اصل جامع و کلی است؛ یکی همگانی بودن به لحاظ افراد و دیگری همیشگی بودن به لحاظ زمان.
بنابراین پیام نهضت عاشورا برای شیعیان سودمند است، چون آنان امت امام حسین (ع) هستند و همگی زیر ولایت اویند، گرچه برخی به ولایت وی معتقد نیستند. همچنین برای همه موحدان و اهل کتاب عالم سودمند است، چون او پیام توحیدی دارد و همه موحدان مورد عنایت توحیدی آن حضرت (ع) هستند و سرانجام برای همه جوامع بشری نفع دارد، زیرا کربلا قیام انسانی را به همراه دارد. بنابراین، هیچ انسانی از پیام نهضت کربلا محروم نیست و شعاع آن همه افراد بشریت را در بر میگیرد، به همین دلیل نویسندگان رسالت عظیمی را در انتقال پیام نهضت عاشورا بر دوش دارند، بنابراین در تالیفات و کتب خود باید نهایت دقت و صحت اطلاعات را رعایت کنند.
در چند دهه اخیر کتاب‌هایی در خصوص واقعه عاشورا به رشته تحریر درآمده است که حوادث رخ داده در عاشورا یا به‌صورت اغراق‌آمیز و یا این‌که مطالب بسیار ساده انگارانه مطرح شده است.
عبدالله لاوری‌فرد در خصوص آسیبهای این نوع نگارش به بامداد جنوب گفت: برخی از نویسندگان به‌دنبال شهرت هستند و برخی نیز درصدد کسب درآمد از راه نویسندگی. اما آسیب این نوع اغراق کردن در شرح دادن حوادث عاشورا و یا ساده انگاری مطالب آن در آینده مشخص می‌شود، چراکه کتاب‌های مذهبی بدون حضور در کمیسیون وزارت ارشاد و بازبینی آن روانه بازار می‌شوند.
حجت‌الاسلام محمدرضا زائری، رئیس موسسه فرهنگی «احیاء» نیز در این باره می‌گوید: واقعه کربلا به‌دلیل گستردگی، نیاز به ناشران تخصصی دارد و ساده‌انگاری در بحث تالیف کتاب با مضمون عاشورایی از آسیبهای جدی این دسته از کتاب‌ها به‌شمار می‌آید. امام حسین (ع) و مقوله عاشورا، به یکی از مولفه‌های اصلی مسلمانان درآمده و در عین حال قداست ایشان و اهل بیتشان بر غیرمسلمانان نیز پوشیده نیست، با این حال یکی از نگرانی‌های جدی در کتاب‌های دینی به‌طور عام و کتاب‌های عاشورایی به‌طور خاص در این است که برخی مولفان مفاهیم عاشورایی را آسان‌پسند می‌دانند و آن را به‌صورت ساده‌انگارانه می‌پندارند.
وی افزود: نکته‌ای که در سال‌های اخیر، توجه متخصصان و مخاطبان خاص کتاب‌های عاشورایی را به خود جلب کرده، این است که برخی ناشران، مولفان و ذاکران اهل بیت (ع) در تولیدات، نوشته‌ها و سخنان خود، واقعه کربلا را به طرز ساده‌انگارانه به مردم عرضه می‌کنند. در زمینه نشر کتاب وضعیت نگران‌کننده‌تر است. به‌دلیل وضعیت آشفته بازار نشر، سطح تولیدات بدون توجه به بار کِیفی آنها کاهش یافته است.
این نویسنده با بیان این‌که مولفان باید به این نکته توجه داشته باشند که کتاب‌های عاشورایی علاوه بر فرم و شکل ظاهری باید دارای محتوای جامع و کامل باشد و مستندات مناسبی در آنها استفاده شود، گفت: نویسندگان و خوانندگان نباید تسلیم جَو موجود در جامعه شوند و آثار عوامانه به چاپ برسانند بلکه باید با تالیف اثر خوب و درخور، مخاطب عام را به درستی هدایت کنند.
وی نقد نشدن آثار مذهبی را از آسیبهای وارده به ادبیات مذهبی عنوان کرد و افزود: متاسفانه این نوع از اغراق و یا ساده انگاری در مراسم‌های مذهبی نیز دیده می‌شود. شاید این موضوع در حال حاضر مشخص نباشد اما به‌طور قطع در آینده با نقدهایی بسیاری در این زمینه مواجه خواهیم شد.
ناشران عمومی، در کنار انتشار کتاب‌های عمومی، برخی کتاب‌هایی با موضوع واقعه کربلا را نیز منتشر می‌کنند اما اعتقاد من بر این است، که بحث واقعه کربلا به‌دلیل گستردگی، نیاز به ناشران تخصصی دارد تا مخاطب‌شناسی کنند و برخی از پژوهشگران و محققان را به‌عنوان مخاطبان تخصصی در اختیار بگیرد و حتی به آنها سفارش تالیف بدهد.
یکی از آفت‌ها و آسیب‌ها این است که برخی از نویسنگان گمان می‌کنند که اگر حوادث را ورای آنچه بوده، جلوه بدهند و به‌صورت اغراق‌آمیز آن را بیان کنند، تاثیر بیشتری می‌گذارد اما اگر حوادث را به‌طور طبیعی بیان کنیم، تاثیر بیشتری خواهد داشت، زیرا زمانی که دچار اغراق و بزرگ‌نمایی بیش از حد می‌شویم نه تنها حرف و پیام تاثیر ندارد بلکه در ذهن خواننده و شنونده تاثیر عکس هم خواهد گذاشت.
در دهه اخیر، برخی از آثار نوشته شده در مورد عاشورا رنگی از خلاقیت گرفتند و بر همین اساس، نگاه تازه‌تری به واقعه کربلا به‌وجود آمد. در طول 30 سال گذشته بیشتر کسانی که به این عرصه قدم گذاشتند، دیدگاه، کلام و قالب گذشته را که از پیش شکل گرفته بود، ادامه دادند. در نهایت توصیه می‌شود اگر می‌خواهید کتابی درباره عاشورا بخوانید، به منابعی که به آنها استناد کرده‌اند، دقت کنید.
