بامدادجنوب- جواد شکریان: شش سال است که میدان گازی فرزاد B در منطقه شمالی پارس جنوبی منتظر است تا بالاخره هندی‌ها به تعهداتشان عمل کنند و آستین‌هایشان را برای توسعه این میدان بالا بزنند. در این مدت مذاکرات زیادی در چندین مرحله با طرف هندی انجام شده که همه آنها یک نتیجه در بر داشته‌اند: هیچ!

این در حالی است که طرف ایرانی هنوز هم برای سپردن طرح توسعه این میدان به هندی‌ها اصرار دارد و هر مسوولی که می‌آید مذاکرات جدیدی را با طرف هندی از سر می‌گیرد. هفته گذشته، بامداد جنوب در گزارشی تفصیلی، احتمال شکست مجدد مذاکرات ایران با طرف هندی برای توسعه میدان گازی فرزادB  را بررسی کرده بود. بر اساس این گزارش، احتمال دارد که ایران در صورت شکست مذاکرات با شرکت‌های هندی، یک مناقصه بین‌المللی برپا کند تا توسعه این میدان را به شرکت‌های معتبر اروپایی بسپارد.

میدان گازی فرزاد B از جمله طرح‌های معرفی‌شده به سرمایه‌گذاران خارجی در مراسم معرفی مدل جدید قراردادهای نفتی ایران بود اما این میدان گازی به‌خاطر بدقولی هندی‌ها چندین سال از چشیدن طعم شیرین توسعه محروم مانده است.

به گزارش ایسنا، میدان گازی فرزاد B که به گفته محمود زیرک‌چیان‌زاده – مدیر‌عامل وقت شرکت نفت فلات قاره، 5/12 تریلیون فوت مکعب گاز درجا دارد، قرار بود قرارداد طرح جامع توسعه‌اش تا پایان سال 1387 امضاء شود اما این اتفاق محقق نشد تا این‌که در مرداد‌ماه سال 1388، منابع خبری از تصمیم ایران برای مذاکره با هند درباره میدان گازی فرزاد B خبر دادند.

در این باره، کنسرسیوم هندی شامل شرکت‌های نفت وگاز هند و اویل‌ایندیا بود. در این دوره کنسرسیوم شرکت‌های هندی اعلام کردند که بیش از چهار میلیارد دلار در مراحل ابتدایی توسعه این پروژه که با هدف استخراج 1/1 میلیارد فوت مکعب گاز از این میدان برنامه‌ریزی شده، سرمایه‌گذاری می‌کنند.

درخصوص ورود هندی‌ها برای سرمایه‌گذاری در میدان گازی فرزادB، نکته جالب اینجا بود که شرکت ملی نفت ایران حقوق بازاریابی برای منابع مورد اکتشاف در این میدان را برای خود محفوظ می‌دانست اما اعضای کنسرسیوم هندی گفته بودند که به‌دنبال بررسی احتمال فرآوری این گاز به ال‌ان‌جی (گاز طبیعی مایع) و انتقال آن به‌صورت صادرات به هند هستند.

در حوزه انرژی، هند در رابطه با ایران خیلی خوش‌قولی و وفای به عهد از خود نشان نداده است. ترک کردن گفت‌وگوهای سه‌جانبه طرح خط لوله انتقال گاز ایران به هند و پاکستان موسوم به «خط لوله صلح» در سال 2009 (1388)، گواه این مدعا است. همچنین در رابطه با توسعه میدان گازی فرزادB ، شاید طولانی‌شدن روند توسعه‌ای و آغاز به کار این میدان گازی، یکی دیگر از دلایلی است که می‌تواند دلالت بر غیر‌حرفه‌ای بودن هندی‌ها در انجام این قبیل پروژه‌ها باشد.

از سال 1388 که خبر حضور هندی‌ها در فرزادB  قطعی شد، تا سال 1390 همچنان توسعه این میدان گازی، منتظر نهایی‌شدن مذاکرات شرکت ملی نفت ایران با یک کنسرسیوم هندی بود.

اما این پایان داستان توسعه فرزاد B نبود. دو سال بعد و در اردیبهشت 1392، مدیرعامل وقت شرکت نفت فلات قاره در مورد توسعه میدان فرزاد B توضیح داد که «با توجه به این‌که سرمایه‌گذاری در این میدان بسیار بالا است، ریسک بالایی را به همراه دارد اما در حال حاضر در حال مذاکره با مسوولان انرژی هند هستیم». به این ترتیب چهار سال فقط مذاکره و بدون هیچ توسعه‌ای !

اما در ادامه، این مقام مسوول با اشاره به این‌که مسوولان هندی پیشنهاد‌های خاصی را برای توسعه و سرمایه‌گذاری این میدان ارائه کرده‌اند، خاطرنشان کرد: «با وجود این‌که مذاکرات خوبی با این کشور برای توسعه‌ میدان فرزاد B صورت گرفته است، در نهایت امسال یا با این شرکت هندی و یا با یک کنسرسیوم داخلی قرار‌داد توسعه این میدان امضاء خواهد شد.»

ظاهرا مذاکره‌های دنباله‌دار با کشور هند خیلی به مذاق مسوولان حوزه انرژی کشورمان خوش آمده بود، چراکه دو سال بعد از اظهارات زیرک‌چیان‌زاده، مدیرعامل وقت شرکت نفت فلات قاره، این‌بار نوبت رکن‌الدین جوادی، مدیرعامل شرکت ملی نفت بود که درباره توسعه فرزاد B در کنفرانس تهران بگوید: ما یک توافق با یک شرکت هندی در این مورد داریم و در حال انجام مذاکرات برای ایجاد دوباره یک قرار‌داد هستیم.

البته رکن‌الدین جوادی در کنفرانس تهران و در حاشیه معرفی مدل جدید قراردادهای نفتی IPC اظهارات فوق را بیان کرده بود و در این صورت شاید جای این امیدواری باشد که مدل جدید قراردادهای نفتی، طلسم این مذاکرات شش‌ساله را باطل کند و این میدان گازی طعم توسعه و بهره‌برداری را بچشد.

حدود یک ماه بعد از کنفرانس تهران و در هشتم دی‌ماه امسال، وزیر امور خارجه هند در کمیسیون مشترک ایران و هند در دهلی نو با تاکید بر لزوم تکمیل زود هنگام تمام مراحل حضور هند در میدان گازی فرزادB ، بر تمایل کشورش برای مشارکت در دیگر پروژه‌های اکتشاف نفت و گاز ایران خبر داد که این اظهارات با توجه سابقه کشور هند، شاید نوعی فرار به جلو تلقی شود.

حجم گاز درجای میدان گازی فرزاد‌B ، بیش از 21 تریلیون فوت‌ مکعب برآورد شده که 5/12 تریلیون آن قابل استحصال است و طبق برنامه قرار است با توسعه میدان، در فاز نخست آن روزانه 1/1 میلیارد فوت مکعب گاز تولید شود.

همچنین در فاز نخست طرح توسعه میدان گازی فرزاد B هفت حلقه چاه ارزیابی حفر می‌شود، که بعد از ارزیابی آنها فاز دوم و سوم توسعه این میدان نیز طراحی و اجرا می‌شود و در صورت اجرای فاز دوم توسعه میدان فرزاد تولید گاز این میدان به روزانه یک میلیارد و 650 میلیون فوت ‌مکعب و با اجرای فاز سوم به روزانه 2/2 میلیارد فوت ‌مکعب خواهد رسید.