بامدادجنوب- هدی خرمآبادی:
آغاز زمستان، شروع «چلهبزرگ» چلهبزرگی که هر ساله جشن گرفته میشود و برخی بر این باورند که نخستین روز زمستان یک رویداد بزرگ برای قدردانی از نعمتهای خداوند است. از آغاز دیماه تا دهم بهمن ماه که چهل روز میشود «چله بزرگ» و از دهم بهمن ماه تابیستم اسفند ماه که به آن «چله کوچک» میگویند آرامآرام از شدت سرما کاسته میشود.
دی از واژه دادار یعنی آفریننده و پروردگار و از مصدر دا یعنی دادن و آفریدن و ساختن میآید. در ایران باستان روز نخستین هر ماه را، «خرم روز» میدانستند.
پادشاه در خورماه یا خرم روز جامه سپید میپوشید و در صحرا بر فرش سفیدی بینگهبان و تشریفات مینشست و هر کسی آزاد و رها میتوانست با او سخن گوید، سفرهای میگسترد و با کشاورزان و چوپانان و دیگر کسان خوراک میخورد و میگفت امروز من هم یکی از شما و برادر شما هستم...
آیین مهری از میهن ما در گیتی گسترده شد و در رم و بسیاری از کشورهای اروپایی روز ۲۱ دسامبر را که برابر با نخستین روز دیماه بود بهعنوان روز تولد مهر یا میترا جشن میگرفتند اما در سده چهارم بهدلیل اشتباه در سالهای کبیسه، تولد مهر نجاتبخش با مسیح نجات دهنده در ۲۵ دسامبر یکی شد و به رسمیت شناخته شد. میلاد عیسی مسیح پیش از آن در ششم ژانویه جشن گرفته میشد. در آن زمان دین بیشتر رومیان و اروپای متمدن، آیین مهری (میترا) بود و چون کلیسا نتوانسته بود با ایجاد وحشت و زور و فشار آن را براندازد، آن روز را زادروز عیسی خواندند و مسیحیان روز تولد مسیح را با مراسمی مانند آیین مهری که در حقیقت زادروز میترا یا سوشیانت بود جشن گرفتند.
در ادامه با مدیرکل هواشناسی بوشهر گفتوگو کردیم و نظر او را در خصوص بارندگی اندک در پاییز جویا شدیم.
نادر شفیخدایی در گفتوگو با بامداد جنوب با بیان اینکه پیش از این هم اعلام کرده بودیم که پاییز خوبی نداریم، افزود: ان شاءالله طبق پیشبینیهای اعلام شده که از طرف مرکز اقلیمشناسی مشهد برای ما ارسال شده، شرایط بارندگی در دیماه بد نیست. هر چند این به معنای جبران کمبود بارندگیها نیست، کمبود بارشهای فصل پاییز با بارندگیهای زمستان به هیچ عنوان جبران نمیشود اما به هر حال بارندگی دی و بهمنماه در حد نرمال خواهد بود.
این مسوول با اشاره به اینکه در بهمنماه نیز بارندگیها در حد نرمال خواهد بود، خاطرنشان کرد: با وجود این در اسفندماه باز هم با کاهش بارندگی مواجهیم. سال زراعی جاری از لحاظ مقدار بارش و روزهای بارش، سال خشکی محسوب میشود.
شفیخدایی ضمن تاکید بر اینکه کمبود بارشها تنها مختص به استان بوشهر نیست، افزود: این معضل مربوط به اغلب استانهای کشور است. کل کشور با کاهش 40 درصدی بارندگی روبهروست اما این آمار برای استان بوشهر 50 درصد است.
وی با اشاره به سامانه بارشی دیگری در استان یادآور شد: این سامانه تا روزهای یکشنبه-دوشنبه هم در استان ادامه دارد اما بیشتر در شمال استان تاثیرگذار خواهد بود.
این در حالی است که طبق اعلام ادارهکل هواشناسی استان، امروز (چهارشنبه) آسمان کمی ابری تا قسمتی ابری همراه با وزش باد و احتمال گرد و خاک در برخی نقاط است و روز پنجشنبه نیز آسمان صاف تا قسمتی ابری همراه با مه صبحگاهی و غبار محلی و در اواسط روز در سواحل جنوبی همراه با وزش باد و در روز جمعه آسمان صاف تا قسمتی ابری همراه با مه صبحگاهی و غبار محلی خواهد بود.
همچنین جهت وزش باد برای امروز شمال- شمال غربی و 16-40 کیلومتر در ساعت و در روز پنجشنبه شمال- شمال غربی و 08-30 گاهی تا 36 و روز جمعه شمال- شمال غربی و 08-30 گاهی تا 36 کیلومتر در ساعت خواهد بود.
علاوه بر این، ارتفاع موج 30 تا 90 سانتیمتر و گاهی تا 210 سانتیمتر است. امروز زمان مد اول: 00:07 دقیقه بامداد، جزر اول دریا ساعت 07:51 ، مد دوم ساعت 15:08 و جزر دوم دریا ساعت 19:46 خواهد بود.
نکته اجتماعی که در شب آغاز زمستان میتوان به آن اشاره کرد، این است که یک کارشناس فرهنگی مقیم تاجیکستان میگوید: شب یلدا «شب خانواده» است، چراکه یلدا هیچ تاثیری هم نداشته باشد، موجب استواری ارتباطات اجتماعی میشود و این اصل بسیار حائز اهمیت است. این نکتهای اجتماعی است که همگان شب گذشته آن را تجربه کردهاند؛ تجربه ناب در کنار خانواده بودن... . باری به هر حال چله بزرگ از امروز آغاز شده و همه چشم به آسمان و وسعت بخشندگی و کرم او دوختهاند و ثانیهها را با هر تیکتاک عقربه ساعت لحظهشماری میکنند تا شاید «باران» پایانی خوش باشد بر انتظار یلدایی بوشهریها... . بوشهریها بهخصوص کشاورزانی که با زحمت و مشقت فراوان، مایحتاج زندگیشان با کشاورزی تامین میشود، پس از نگریستن به طاق بلند شبترین شبِ سال و عبور از سیاهی اندر سیاهی اینک پس از انتظار یلدایی چشمانتظار «باران» هستند... .