بامدادجنوب- هدی خرم‌آبادی:بیست و چهارم آبان‌ماه در تقویم کشورمان با نام روز کتابخوانی و کتابدار ثبت شده است. هر ساله به این مناسبت برنامه‌های متنوعی در جهت ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی در سراسر کشور به اجرا در می‌آید ما هم ضمن تبریک این مناسبت مهم خدمت همه کتابداران، کتاب دوستان و دست‌اندرکاران عرصه کتابخوانی سری زدیم به مدارس برازجان تا در مورد نحوه اجرای طرحی جدید در حوزه کتابخوانی گزارشی تهیه کنیم، طرحی با عنوان «من یار مهربانم». این طرح که پیشنهادی از طرف انجمن فرهنگ‌سازان محیط زیست به آموزش و پرورش دشتستان بوده است اکنون در 10 مدرسه ابتدایی شهر برازجان در حال اجراست. گزارش زیر حاصل گفت‌وگوی خبرنگار بامداد با خانم سعیده مهدی‌زاده، موسس انجمن فرهنگ‌سازان محیط زیست دشتستان است.
چرا حوزه کتاب و کتابخوانی را به‌عنوان فعالیت فرهنگی خود انتخاب کردید؟ عجیب نیست که یک سمن محیط زیستی در زمینه ارتقا فرهنگ مطالعه فعالیت می‌کند؟
الان در واقع شما همزمان دو سوال از من پرسیدید در مورد سوال اول که چرا حوزه کتابخوانی را انتخاب کردیم باید بگویم که متاسفانه این حوزه در کشور ما به‌شدت نیازمند توجه و رسیدگیست، آمارها بیانگر این واقعیت تلخند که کتاب و مطالعه در شیوه زندگی اغلب ما ایرانی‌ها تقریبا هیچ جایگاهی ندارد و اگر حساب کتاب‌های درسی را جدا کنیم، ما سرانه مطالعه بسیار پایینی داریم. با این که جمعیت کشور ما در دهه‌های اخیر رشد تساعدی داشته و نرخ با سوادی به‌طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یافته است ولی متاسفانه تیراژ کتاب های چاپ شده، روز به روز رقم محدودتری را به خود اختصاص می‌دهد و این یعنی اقبال کمتر مردم به خرید و مطالعه کتاب. قطعا جامعه ما از این منظر لطمه جبران‌ناپذیری خواهد دید و به تبع آن هزینه‌های گزافی در بحث توسعه پایدار خواهیم پرداخت.
اما در مورد سوال دوم که فرمودید چرا یک انجمن محیط زیستی برای ترویج کتابخوانی فعالیت می‌کند... قصه‌اش کمی مفصل است٬ از آنجایی شروع می‌شود که انجمن ما تصمیم گرفت برای ترویج فرهنگ تفکیک زباله از مبدا٬ در مدارس برازجان یک کمپین جمع‌آوری کاغذهای بازیافتی راه بیندازد. این کمپین در تابستان کلید خورد و مقادیر قابل توجهی کاغذ بازیافتی جمع‌آوری شد بعد فکر کردیم اگر با عواید حاصل از این کاغذها برای دانش‌آموزان کتاب داستان بخریم شعار «کاغذ زباله نیست» را برای بچه‌ها ملموس‌تر کرده‌ایم. با درآمد حاصله و همینطور کمک خیرین حدود 500 جلد کتاب کودک خریدیم و با ساماندهی کتاب‌ها در قالب نوعی بانک کتاب٬ طرح «من یار مهربانم» قدم به عرصه آموزشی مدارس ابتدایی شهر برازجان گذاشت.
سوال: لطفا بیشتر توضیح دهید یعنی شما در قدم اول یک بانک کتاب ساختید بعد به چه شکل این کتاب ها را در اختیار دانش آموزان قرار دادید؟
بله این کتاب‌ها به‌صورت یک بانک درکتابخانه پژوهش‌سرای متقین برازجان ساماندهی شد. در این بانک از هر عنوان کتاب 35 جلد یعنی به تعداد دانش‌آموزان هر کلاس تهیه شده است. با هماهنگی اداره آموزش و پرورش دشتستان تعدادی از مدارس ابتدایی به‌عنوان مدارس هدف طرح انتخاب شدند و با همکاری مدیران این مدارس هفته‌ای یک جلسه ساعت کتابخوانی برای برنامه کلاسی پایه پنجم پیش‌بینی شد. معلمان این کلاس‌ها هر هفته یک بسته 35 تایی کتاب برای کلاس خود از بانک کتاب امانت گرفته و طی ساعت کتابخوانی در اختیار بچه ها قرار می دهند تا بچه ها در کلاس٬ کتابخوانی گروهی داشته باشند و در حاشیه آن فعالیت‌هایی چون گفت‌وگو حول نکات اخلاقی داستان٬ خلاصه نویسی داستان٬ نوشتن برداشت آزاد خود از کتاب مطالعه شده و... انجام دهند گاهی هم کتاب‌ها چند روزی به بچه‌ها امانت داده می‌شود که برای مطالعه به منزل ببرند. درپایان این طرح پس از گذشت چند ماه اعضای جامعه هدف طرح که حدود 600 دانش‌آموز هستند بالغ بر 15 عنوان کتاب مختلف مطالعه کرده‌اند.
فکر می‌کنید وجه تمایز کار شما با حالتی که بچه‌ها با مراجعه به کتابخانه مدرسه یا کتابخانه شهر٬ کتاب امانت می‌گیرند و انفرادی مطالعه می‌کنند، چیست؟
در مطالعه گروهی و فعالیت‌های جانبی طراحی شده٬ همه بچه‌های کلاس به درجاتی شرکت می‌کنند و شاید از این رهگذر آنهایی که به‌خاطر تربیت خانوادگی و یا شرایط اقتصادی خیلی به مطالعه کردن علاقه‌مند نیستند و کمتر به عضویت کتابخانه‌ها در می‌آیند نیز لذت کتابخوانی را بچشند و به همنشینی با کتاب دلبسته شوند. مضاف بر این فعالیت‌های جانبی چون خلاصه‌نویسی٬ بحث و گفت‌وگو حول داستان و... که در حاشیه کلاس کتابخوانی انجام می‌شود به تقویت مهارت‌هایی چون روان‌خوانی٬ نویسندگی و رشد دایره واژگان دانش‌آموزان کمک شایانی می‌کند.
شما در قبال تهیه و ساماندهی این بانک کتاب از مدارس هزینه‌ای هم می‌گیرید؟
خیر استفاده از این بانک کتاب برای مدارس کاملا رایگان هست فقط طی تفاهم‌نامه‌ای که انجمن با آموزش و پرورش دشتستان داشته است مدارس متعهد به آموزش تفکیک زباله‌های کاغذی به دانش آموزان خود شده‌اند و این‌که مدارس کاغذهای بازیافتی جمع‌آوری شده را به هدف توسعه بانک کتاب کودک به انجمن فرهنگ‌سازان هدیه دهند.
برنامه انجمن فرهنگ‌سازان برای آینده طرح من یار مهربانم چیست؟ آیا این طرح در سال‌های آتی نیز اجرا خواهد شد؟
از نظر ما این کار شروعی بر طرحی بزرگ و فراگیر در آموزش و پرورش دشتستان است. ما امید داریم که با تداوم همکاری خوب آموزش و پرورش دشتستان٬ ما بتوانیم با خریداری کتاب‌های بیشتر و توسعه بانک کتاب خود٬ در سال‌های آتی این طرح را در تعداد بیشتری از مدارس ابتدایی و در همه پایه‌ها از اول تا ششم اجرا کنیم.
چرا اسم این طرح را «من یار مهربان» گذاشتید؟ دلیل این انتخاب چه بوده است؟
اسم این طرح الهام گرفته از شعر معروف شاعر خوب کشورمان مرحوم عباس یمینی‌شریف است که سال‌ها پیش صفحه‌ای از صفحات کتاب فارسی دوره ی ابتدایی ام بود و برای نسل ما شعری بسیار نوستالژیک است. این نام به درستی القاکننده این واقعیت است که کتاب٬ «همنشینی ساکت» متواضع در عین حال دانا و قابل اعت
در انتها اگر مطلب خاصی دارید که ناگفته مانده است٬ بفرمایید؟
سپاسگزارم از شما بابت تهیه این گزارش و تلاشی که برای معرفی فعالیت‌های فرهنگی این‌چنینی دارید. در پایان لازم می‌دانم تشکر کنم از همه بزرگوارانی که به شکلی ما را در اجرای این طرح یاری رساندند. سپاسگزارم از مدیر محترم آموزش و پرورش دشتستان جناب آقای لواسانی‌فرد بابت این‌که به انجمن فرهنگ‌سازان اعتماد کردند و شرایط لازم را برای همکاری مدارس با این طرح فراهم کردند. تشکر می‌کنم از مدیران مدارس ابتدایی حدیث٬ فرزانه٬ شاهد لاله2٬ مقداد٬ عترت٬ آزادی٬ تربیت٬ دانش٬ مکتب زهرا و مطهره که به‌عنوان مدارس هدف طرح، مجری این طرح کتابخوانی شدند، همینطور تشکر ویژه دارم از تک تک معلمانی که به‌عنوان مجری طرح در کلاس‌های درس زحمت اصلی را به دوش کشیدند.
پربازدید ها