بامداد جنوب - امیرحسین حقیقی:

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر روز یکشنبه 30 دی‌ماه به مناسبت هوای پاک در نشست مطبوعاتی با اهالی رسانه حاضر شد و درباره نکات بی‌شماری در حوزه محیط زیست استان بوشهر صحبت کرد که خیلی از آنها دغدغه‌های مردم و مسوولان استان به‌شمار می‌روند. به‌بهانه هفته هوای سالم در کشور باید بگوییم، هوا به‌عنوان یک کالاست، همانند یک عضو طبیعت که باید پاک نگاه داشته شود.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر تقسیم‌بندی هوای کشور را پنج شاخص دانست و گفت: اگر دستگاه در اندازه‌گیری ذرات عدد را تا 50 میکروگرم نشان دهد یعنی هوا پاک است، اگر این رقم بین 50 تا 100 باشد هوا قابل قبول، 101 تا 150 هوای ناسالم برای گروه‌های حساس، 150 تا 200 ناسالم برای همه گروه‌ها، 200 تا 300 بسیار ناسالم که در این هوا مدارس و مراکز آموزشی و فعالیت‌های ورزشی تعطیل می‌شوند و بالای 300 هوای خطرناک است که تمامی فعالیت‌ها تعطیل می‌شوند و حاضر نشدن از خانه توصیه می‌شود.

فرهاد قلی‌نژاد با اشاره به آیین‌نامه مقاله و پدیده گرد و غبار مصوب هیات دولت، گفت: کشور دارای قانون مدونی در بحث هوای پاک است. در این آیین‌نامه وظایف دستگاه‌ها مشخص شده است و در استان‌ها کارگروه مقابله با پدیده گرد و غبار تشکیل شده است. در این رابطه سایت مرکز پایش هوای کشور داده‌هایی می‌دهد که شاخص کیفی هوا در شهرهای مختلف است. هیچ‌گونه مصوبه‌ای برای سهم استان‌های همجوار در آلایندگی عسلویه صادر نشده است. 

قلی‌نژاد با تاکید بر این‌که هدف از تصویب تبصره1 ماده 38 قانون مالیات بر ارزش افزوده یا سهم آلایندگی سهم‌خواهی استان‌ها در جهت درآمدزایی نبوده است، گفت: هدف قانون‌گذار این بوده است که صنعت به احداث تصفیه خانه‌های فاضلاب و سیستم‌های کنترلی در عسلویه تشویق شود.

این مقام مسوول با اشاره به مصاحبه‌های خبری مسوولان استان فارس در روزهای اخیر مبنی بر تعیین 25 درصد از سهم آلودگی این استان از عسلویه، بیان کرد: سهم استان‌های همجوار از آلودگی عسلویه در حال حاضر در حد درخواست مطرح شده است و طبق این درخواست آنها مدعی هستند که شهرهای جنوبی استان فارس و شهر پارسیان از استان هرمزگان به‌دلیل فاصله کمی که با عسلویه دارند متاثر از آلودگی هوای ناشی از صنایع عسلویه هستند.

ما در جلسه با رئیس سازمان محیط زیست گفته‌ایم که در این زمینه باید مدل‌سازی صورت بگیرد اگر واقعا آلودگی هوای عسلویه بر شهرهای جنوبی استان فارس تاثیر دارد طبق برنامه ششم توسعه باید در جلساتی که مدیران کل استان‌ها و استاندارها در آن حضور دارند و در سازمان برنامه‌ریزی برگزار خواهد شد این تعیین سهم‌ها صورت بگیرد ولی در حال حاضر فعلا هیچ مصوبه‌ای در این خصوص صادر نشده است.

وی با اشاره به آلودگی ناشی از صنایع به عنوان دومین منبع آلودگی هوای استان بوشهر، گفت: در خیلی از صنایع استان مثل صنایع نفت و گاز، سیستم های کنترلی اجرایی نشده است و تعداد زیادی از صنایع نفت و گاز در استان مستقر شدند بدون این‌که مطالعات زیست‌محیطی در این خصوص صورت بگیرد.

قلی‌نژاد با بیان این‌که 52 پروژه در سازمان محیط زیست مشمول ارزیابی‌های زیست‌محیطی می‌شوند، راه آهن، فرودگاه و احداث پتروشیمی‌ها و پالایشگاه‌ها را از جمله آنها دانست و اظهار کرد: باید قبل از جانمایی و مکان‌یابی طرح‌ها یک سری مطالعات انجام شود که در این مطالعات عوارض منفی زیست‌محیطی، امتیازات اقتصادی و سایر موارد مهم تعیین می‌شود و سازمان محیط‌زیست از حاصل جمع‌بندی این اطلاعات در مطالعاتی که صورت می‌گیرد احداث شدن یا نشدن یک پروژه را تعیین می‌کند.

وی با تاکید بر این‌که این پروسه مطالعاتی در خصوص صنایع موجود در عسلویه رعایت نشده است، گفت: خیلی از صنایع بدون مطالعات و بدون مجوز در آنجا مستقر شده‌اند و به همین دلیل فعالیت آنها توام با آلودگی است.

به گفته قلی‌نژاد بیشترین دغدغه و درگیری در حوزه آلودگی هوا با پالایشگاه‌های گازی منطقه عسلویه است که به‌عنوان شاخص اول گازهای ترکیبات سولفور یا So2 است که هم بوی نامطبوعی دارد و هم باعث آلودگی هوا می‌شود بعد از آن فلرینگ یا بدسوزی فلر است که گازهای هیدروکربنی متصاعد می‌کند، به همین خاطر در حال ارائه راهکارهایی هستیم که میزان So2 منطقه را کاهش دهیم.

وی کمبود اطلاعات پایشی از منطقه عسلویه را مشکل دوم این صنایع عنوان کرد و اظهار کرد: طبق بررسی‌های انجام شده و با همکاری و حمایت استانداری به خصوص استاندار بوشهر، اولین مرکز پایش زیست محیطی مدرن کشور در عسلویه در آینده‌ای نزدیک احداث و مستقر می‌شود که سازمان محیط زیست بتواند به صورت مستقل از شرکت‌های منطقه عسلویه آلاینده‌ها را اندازه‌گیری و پیگیری‌های قضائی و حقوقی و مدیریتی را انجام دهد.

مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان بوشهر بخش دیگری از آلودگی‌های عسلویه را ناشی از فاضلاب دانست و یادآور شد: گازهایی که حاصل خروجی پساب‌ها و فاضلاب‌های پتروشیمی‌ها هستند، عامل دیگری برای آلودگی هستند البته خوشبختانه فاضلاب پتروشیمی‌های منطقه عسلویه به سیستم تصفیه‌خانه مرکزی فاضلاب در شرکت پتروشیمی مبین منتقل می‌شود و هیچ فاضلابی از پتروشیمی‌ها در دریا تخلیه نمی‌شود.

قلی‌نژاد با اشاره به این‌که 60 درصد صنایع عسلویه به پایش آنلاین وصل شده‌اند، بیان کرد: در این پایش ما می‌توانیم روزانه از میزان خروجی و فلر و نشت‌یابی مطلع می‌شویم و تاکید کرده‌ایم بقیه صنایع هم به سیستم پایش آنلاین مجهز شوند. گفتنی است حجم زیادی گوگرد جامد به عنوان پسماند مهم در پالایشگاه گازی تولید می‌شود و در این پالایشگاه‌ها انبارهای روباز وجود دارد که انبارهای مکانیزه در نیمه اول سال 98 ساخته خواهند شد. وی وضعیت سلامت هوا در برخی شهرهای استان بوشهر را در هشت ماه اول سال به این صورت شرح داد: در شهر بوشهر 16 روز هوای پاک، 154 روز هوای قابل قبول، 50 روز هوای حساس و ناسالم برای گروه‌های حساس، 22 روز هوای ناسالم برای همه گروه‌ها، سه روز هوای بسیار ناسالم و یک روز هوای خطرناک، در شهر برازجان 46 روز هوای پاک و 105 روز هوای قابل قبول و در شهر گناوه سه روز هوای پاک وجود داشته است.

قلی‌نژاد با بیان این‌که در شهرستان کنگان هیچ روز هوای پاکی وجود نداشته است، گفت: در این شهر 159 روز هوای قابل قبول و دو روز هوای خطرناک وجود داشته است.

وی وضعیت پتروشیمی دشتستان را نیز در مرحله تدوین مطالعات زیست‌محیطی دانست و گفت: مهم‌ترین عاملی که در مطالعات زیست‌محیطی این پروژه مهم است و باید رفع شود موضوع تامین آب و مجوز آن است که باید صادر شود و جانمایی آن بررسی شود.

وی همچنین با بیان این‌که پروژه راه‌آهن بوشهر جزء پروژه‌های مشمول تدوین گزارش ارزیابی زیست‌محیطی است، افزود: اگر طرح دارای نواقصی باشد که پیامدهای نامطبوع در اکوسیستم دارند، در ارزیابی مشخص می‌شود و راهکارهایی برای کاهش این اثرات منفی ارائه می‌شود و در حال حاضر این پروژه در حال تدوین مطالعات زیست‌محیطی است و با توجه به این‌که این طرح از منطقه شکارممنوع نیز می‌گذرد در مطالعات زیست‌محیطی یک سری الزام‌هایی مثل قطع کریدور ارتباطی حیات وحش قید خواهد شد.

قلی‌نژاد در خصوص طرح حفاظت از پلنگ ایرانی نیز با اشاره به قانون برنامه ششم توسعه بیان کرد: در قانون برنامه ششم توسعه سازمان محیط زیست مکلف شده که برای 30 گونه جانوری برنامه اکشن پلن داشته باشد. یکی از مهم‌ترین گونه‌های پلنگ ایرانی است که توجه‌ها به آن جلب شده است، به‌دلیل بزرگی پهنای زیستگاه و قلمرو که این مختص یک نقطه خاصی نیست برای شمارش کار بسیار مشکلی است.

یکی از زیستگاه‌های پلنگ ایرانی در استان بوشهر را در منطقه شمال استان و شهرستان دشتستان است که استان بوشهر در خصوص زیستگاه پلنگ یکی از استان‌های دارای پتانسیل است و در راستای طرح ملی حفاظت از پلنگ با فعال‌سازی دبیرخانه پلنگ در استان بوشهر با جدیت وظایف استانی را در این خصوص انجام می‌دهیم.

قلی‌نژاد از جمله برنامه‌ها و راهکارهای حفاظت از پلنگ در استان بوشهر را اینگونه، عنوان کرد: آموزش جوامع محلی در منطقه، شناسایی زیستگاه‌های امن پلنگ و بررسی غذای پلنگ از جمله این اقدامات است

متاسفانه ما نمی‌توانیم شرایط این کارخانه را به‌طور شفاف بیان کنیم، زیرا مدعی می‌شوند که تشویش اذهان عمومی شده و می‌روند شکایت می‌کنند (با خنده).

باید بگویم که متوجه آلودگی شدید این صنعت در استان شده‌ایم، اخطارهایی هم در این رابطه صادر شده است. یعنی تا سه ماه آینده اگر بهانه تعویض فیلتر کارخانه سیمان به سرانجام نرسد، این بخش وارد خط قرمزهای ما شده و جریمه‌ها و مشکلاتی برایشان پیش خواهد آمد.

البته نکته‌ای که در این زمینه وجود دارد، کارخانه آلوده‌گر سیمان دشتستان در شرایط عادی از نوع آلاینده‌ها به‌سر می‌برد یعنی نه پروانه سبز دارد و نه قرمز. همچنین برای دریافت صنایع سبز محیط زیست مراحل و مراحل وجود دارد که به این راحتی‌ها نیست و سازمان محیط زیست در این زمینه بسیار سخت‌گیری می‌کند.