الهام بهروزی
فرهنگ ضرب‌المثل‌های فارسی به انگلیسی اثر مترجم و خلیج‌فارس پژوه فقید بوشهر استاد حسن زنگنه، با حضور دکتر عباس عاشوری نژاد پژوهشگر برتر بوشهر و مهدی انصاری مدیریت نشر هلیله، پیمان زند مدیر کتابسرا بوشهر و همراهی فرزند ایشان امیرحسین زنگنه در کتاب‌سرای بوشهر رونمایی شد.
در این آیین ابتدا پیمان زند از زیست و زندگی عجین شده زنگنه با خلیج‌فارس و ترجمه گفت و از مصاحبه آخر خود با ایشان یاد کرد.
وی با اشاره به‌ضرورت تدوین چنین آثاری افزود: اگر زنگنه نبود تاکنون بسیاری از دانش ما در حوزه خلیج‌فارس و سرزمین‌های پیرامونی ناقص بود.
در ادامه دکتر عباس عاشوری‌نژاد، نویسنده و پژوهشگر برتر حوزه فرهنگ استان بوشهر گفت: قبل از اینکه درباره این کتاب سخن بگویم، مایلم کمی درباره نقش بزرگ نویسنده کتاب سخن بگویم و نقش و جایگاه او را در فرهنگ و تاریخ بوشهر بیشتر روشن کنم.
به گفته این استاد دانشگاه، به اعتقاد من باوجوداینکه درباره زنده‌یاد حسن زنگنه سخن گفته و نوشته‌اند؛ ولی هنوز قطعه‌هایی از پازلِ تشکیل‌دهنده شخصیتِ بزرگِ این استادِ بی‌بدیل، ناگفته مانده است. از جمله ویژگی‌های بارزِ حسن زنگنه «وفاداری» و «حق‌گویی» بود.
استاد نمونه گروه‌های معارف اسلامی دانشگاه‌های استان بوشهر در خصوص وفاداری و حق‌گویی زنگنه، خاطرنشان کرد: حسن زنگنه مثل خیلی از چهره‌های ماندگار البته نسبت به ایران، بوشهر و خلیج‌فارس یعنی جغرافیایی که در آن متولدشده و زندگی می‌کرد وفادار بود و وفاداری‌اش را از طریق ترجمه و تالیف این‌همه کتاب، مقاله و یادداشت ثابت نمود. این شکل از وفاداری البته قابل‌تقدیر است اما من بر آن تاکید نمی‌کنم و آن را بسیار ارج نمی‌گذارم، چون این را امری بدیهی برای یک پژوهشگر می‌دانم.
وی در ادامه با اشاره به شرافت انسانی حسن زنگنه تاکید کرد: آن وجهی از وفاداری که من آن را به‌طور اخص می‌ستایم و بر آن بنیاد، برخی را بر برخی بیشتر ارج می‌نهم، وفاداری نسبت به شرافت انسانی است. اینجاست که حسن زنگنه نسبت به بسیاری از نویسندگان اعتبار و برتری می‌یابد و از جایگاه ویژه برخوردار می‌شود.
عاشوری‌نژاد با تاکید بر اهداف تدوین این کتاب، افزود: دراین‌باره باید توضیح دهم که من از نزدیک متوجه شدم که دغدغه اصلی استاد از نگارش این‌همه کتاب، فقط آشکار کردن تاریخ خلیج‌فارس و رویارویی‌ها و مناسبات قدرت‌های بین‌المللی در این منطقه استراتژیک و اثبات حقانیت ایران بر خلیج‌فارس و اهمیت بوشهر در پاسداری از گنجینه آبی و مسائلی از این دست نبود!
به گفته استاد نمونه گروه‌های معارف اسلامی دانشگاه‌های استان بوشهر من در طی زمان‌های متمادی که با وی درباره موضوعات مختلف از تاریخ خلیج‌فارس و بوشهر گفت‌وگوها داشتم، به‌سرعت متوجه شدم که نگاه او نسبت به تاریخ با نگاهِ دیگران تفاوت بنیادین دارد؛ چراکه او همواره بعد از طرح هر مساله‌ای از تاریخ خلیج‌فارس و بوشهر - با محوریت کتاب‌هایش - و توضیح درباره آن، اندکی مکث می‌کرد و در فکر فر می‌رفت و بعد با لهجه‌ای شیرین، برآمدهِ از اعماقِ فرهنگِ سخاوتمندِ بوشهر، می‌پرسید: آیا این کار شرافتمندانه بود؟
این استاد دانشگاه با اشاره رنگِ خردمندانه آن فقید بر وقایع تاریخی، خاطرنشان کرد: ارزیابی واقعه تاریخی بر مدارِ انسانیت یعنی اینکه پژوهشگر در جریان توصیف، توضیح، تبیین و تفسیر هر واقعه تاریخی مثلاً اشغال بوشهر توسط انگلیسی‌ها، یا توسعه‌طلبی آلمان‌ها در خلیج‌فارس و یا فعالیت‌های کنسولگری فرانسه و عثمانی و از خود بپرسد و نیز پاسخ دهد که آیا این واقعه متناسب با منزلتِ انسان است و اقدامی در جهت توسعه دوستی‌ها و زندگی بهتر و بهبودِ روابط انسان‌ها و تکامل انسانیت است؟ و یا خلاف این است و در اقدامی در جهت ارضای خوی و خصلتِ حیوانی و فروپاشی انسان و انسانیت؟
وی در ادامه بر شرافت انسانی در پژوهشگری تاریخی تاکید کرد و افزود: این نوع نگرش نسبت به تاریخ و این وفاداری نسبت به شرافتِ انسانی البته: نَه کار هرکسی باشد، خواه پژوهشگرِ تاریخ و یا علومِ دیگر. این کارِ سترگ کارِ انسان دردمندِ فرهیخته‌ای است که قبل از اینکه به نوشتن کتاب و مقاله عشق ورزد به انسان و انسانیت عشق می‌ورزد و به شرافت انسانی.
به گفته عاشوری‌نژاد، من بسیاری از پژوهشگران را دور و نزدیک می‌شناسم که حتی دو برابر حسن زنگنه کتاب و چندین برابر او مقاله نوشته‌اند؛ ولی مساله اصلی آن‌ها انسان و شرافت انسان نبوده است، مساله اصلی بسیاری از آنان وطن‌پرستی و دین‌پرستی و مقولاتی از این دست است، بماند برخی اندک که کتاب‌ها و مقالات بسیار نوشته‌اند تا از طریق نوشته‌های خود آب‌ونانی به دست آورند و یا نام و آوازه‌ای و یا پُست و مقامی و دست‌کم، دکّانی برای خود دست‌وپا کنند. این نوع از وفاداری که من آن را ستایش می‌کنم و تعدادِ وفادارانش حتی در میانِ پژوهشگران بسیار اندک است و حسن زنگنه در زمره آنان قرار دارد، مستلزم «حق‌گویی» است.
وی با اشاره به «حق‌گویی» استاد زنگنه، خاطرنشان کرد: البته حق‌گویی در طول تاریخ، کاری بسیار دشوار بوده است و هرچقدر نیرنگ و دروغ و ریاکاری و تملق در جامعه رونق بیشتری پیداکرده، حق‌گویان نیز کم‌تر شده‌اند وزندگی‌شان دشوارتر. انسانِ حق‌گو، وفادار به شرافت انسانی است و انسانی که وفادار به شرافت انسانی است همیشه حقیقت را می‌گوید.
استاد نمونه گروه‌های معارف اسلامی دانشگاه‌های استان بوشهر بابیان اینکه زنگنه از روی تعصّب، خواه تعصبِ قومی، ملی، دینی، مذهبی و هر نوع تعصب دیگری قلم نمی‌زد. تصریح کرد: قلم او دقیقاً در خدمتِ شرافتِ انسان و اعتلای انسانیت است، قلم او در خدمت او در خدمتِ دفاع از حقیقت، عدالت و مهربانی است، او مرعوب و شیفته قدرت و ثروت نیست. نویسنده و پژوهشگری این‌چنین دانشمند و ژرفانگر و استادی بی‌بدیل در حوزه مطالعاتی خود، درعین‌حال مهربان می‌شود، بی مدعا، بی‌تکلف، ساده، صمیمی و به‌غایت دوست‌داشتنی... نویسنده‌ای این‌چنین، حسابش از دیگران جدا می‌شود... حسن زنگنه می‌شود.
به گفته پژوهشگر برتر کشور در حوزه فرهنگ عمومی از این درنگِ کوتاه بر شخصیتِ زنده‌یاد حسن زنگنه که بگذرم باید بگویم که اگر استاد، زنده بود و کتاب گران‌قدر فرهنگ ضرب‌المثل‌های انگلیسی زیر نظر خودش به مرحله چاپ می‌رسید با بازنگری‌های اساسی و ضروری که انجام می‌داد، اثری بسیار ارزشمندتر از این به دست علاقه‌مندان فرهنگ و جامعه می‌رسید.
عاشوری‌نژاد در پایان خطاب به فرزند حسن زنگنه، گفت: تجدید چاپ کتاب‌های نایابِ چاپ‌شده مرحومِ پدرش، شعله‌ای را که پدر از فرهنگ و دانایی برافروخت، همچنان روشن نگه می‌دارد. همچنین جا دارد از جناب مهدی انصاری مدیر محترم انتشارات هلیله برای چاپ کتاب و آقای نجارباشی مدیر کتابسرا که این مکان مناسب را برای رونمایی کتاب فراهم کردند، تقدیر نمایم.
مهدی انصاری مدیر انتشارات هلیله نیز ضمن تشکر از دکتر عاشوری نژاد و پیمان زند و مجموعه زبان‌سرای بوشهر گفت: مرحوم استاد حسن زنگنه حق بزرگی بر گردن این آب‌وخاک و فرهنگ حوزه خلیج‌فارس داشته و دارند و از خانواده ایشان بخصوص امیرحسین زنگنه که به انتشارات درون استانی اعتماد کردند تشکر می‌کنم. این کتاب تماماً حاصل نیروهای درون استان است و از محمدرحیمی‌زاده عزیز که زحمت صفحه‌آرایی و طرح جلد رو برای این کتاب کشیدند متشکرم.
در پایان امیرحسین زنگنه با اشاره به ادامه روند تجدید چاپ آثار استاد زنگنه از عاشوری نژاد و پیمان زند و انتشارات هلیله و مجموعه زبان‌سرا و کتاب‌سرای بوشهر تشکر و قدردانی کرد.
تازه های سایت
پربازدید ها