گلاره جلالی

با شروع دوره کرونا کم کم اصطلاح دورکاری نیز در ایران باب شد؛ اما هم کارمندان از دورکاری ناراضی‌اند، هم ارباب رجوع. حتی برخی از مدیران نیز از شرایط پیش آمده و دورکاری کارمندان به ویژه اهمال‌کاری و بی‌نظمی آنها به تنگ آمده‌اند. از سوی دیگر کارمندان نیز نسبت به تصمیم سلیقه‌ای مدیران برخی ادارات جهت اختصاص دورکاری به آنها در شرایط قرمز کرونایی گلایه دارند و از روند و اجرای دورکاری و تبعیض میان کارمندان شاکی شده‌اند.

این شرایط باعث شده تا ارباب رجوع‌ها هم از نبود نظم در روال امورات برخی ادارات به بهانه دورکاری کارمندان انتقاد داشته باشند و می‌گویند این وضعیت موجب رفت‌و‌آمدهای بیشتر به ادارات شده است. به‌طوری که در برخی از ادارات بدون جایگزین مناسبت برای کارمندان برخی را شیفت‌بندی کرده‌اند و همین امر باعث مراجعه چندباره ارباب رجوع به ادارات کرده است.

اصطلاح دورکاری به معنای کار در خانه از سال ۱۹۷۳ به وجود آمد، در ابتدا جک نیلز اصطلاح «دورکاری» را در کتاب خود، Telecommunication-Transportation، ایجاد کرد؛ اما برای نخستین بار در سال ۱۹۷۹ میلادی شرکت IBM پنج نفر از کارمندان خود را به‌صورت آزمایشی برای انجام دورکاری انتخاب کرد و برای اولین بار این نوع کار عملی شد. پس از آن تاکنون، رشد گسترده‌ای در این زمینه شاهد بوده‌ایم و فرهنگ استارتاپی نقش بزرگی در آن دارد.

استارتاپ‌ها دورکاری را بدین دلیل انتخاب می‌کنند که توانایی هزینه مازاد را ندارند در نتیجه از کارمندان خود درخواست می‌کنند در خانه یا فضای شخصی کار کنند.

در ایران نیز مانند دیگر کشورها دورکاری سبکی از کار و روزمرگی‌های بسیاری از افراد شده است. مشاغلی از قبیل بازاریابی و فروش اینترنتی، برنامه‌نویسی، آموزش از راه دور، منشی مجازی، پشتیبانی تلفنی و غیره در این دهه رونق بسیار داشته‌اند.

از سال 1398 که بیماری کرونا آمد بسیاری از مشاغل سنتی به حالت تعلیق درآمدند. بسیاری از مشاغل علاوه بر ضرر مالی اشخاص و ورشکستگی در بعضی از مشاغل برای نظام اقتصادی کشورها خطری بزرگ به‌حساب می‌آمد که این مساله شروعی برای تغییر سبک در مشاغل سنتی که تا امروز دورکاری را برای آنها غیرممکن می‌دانستند شد. این بیماری در کنار معضلاتی که داشت باعث تسریع در تغییرات و پیشرفت جهانی شد، بدون شک اگر این بیماری مهلک و همه‌گیر مردم را درگیر نمی‌کرد بسیاری از تغییراتی که امروزه شاهد آن هستیم تا چندید سال آینده نیز رخ نمی‌داد.

کار در خانه یا همان اصلاح دورکاری مزایا و معایب خاص خود را دارد. این مزایا و معایب در بعد‌های متفاوتی خود را نشان می‌دهد. کار در محل نیز معایب و مزایای خاص خود را داراست که مدیر یک مجموعه با توجه به نوع کار و ظرفیت مشاغل می‌تواند برای هر نیرو این دو سبک‌کار را با هم ادغام کند، در نتیجه با بهترین کارایی روبرو خواهند شد.

در همین زمینه بامداد جنوب با ابراهیم میرزادعلمداری، روانشناس شخصیت در خصوص مزایا و معات دورکاری به گفت‌وگو نشسته که در ادامه آن را می‌خوانید.

میرزادعلمداری در خصوص مزایای دورکاری به بامداد جنوب گفت: از مهم‌ترین مزایای دورکاری این است که فرد در هر جا و مکانی می‌تواند به کار خود رسیدگی کند و این اتفاق باعث بالا رفتن رضایت شغلی در فرد است و همچنین کمتر شدن رفت‌وآمد باعث کم شدن مصرف انرژی و هزینه و کاهش‌آلودگی محیط‌زیست می‌شود دورکاری برای خانم‌ها باعث آرامش بیشتری می‌شود چون در کنار فرزندان و خانواده در منزل به امور کاری خود و امور خانه رسیدگی می‌کنند

این روانشناس شخصیت معتقد است دورکاری باعث می‌شود افراد با هر تخصص در هرجایی بتوانند کار موردعلاقه خود را انجام دهند. در کنار کاهش فرسودگی، هزینه تردد و هزینه‌های جانبی پیشگیری از بیماری کرونا، برای صاحبان مشاغل نیز با حذف هزینه ایاب و ذهاب و مزایای پرداختی از حقوق که به نیروهای شاغل در محل تعلق می‌گیرید از نظر مالی برای شرکت‌ها به‌صرفه‌تر است.

وی با اشاره به معایب دورکاری تصریح کرد: از معایب دورکاری این است که باعث کمتر شدن روابط اجتماعی و ایجاد کسالت و روزمرگی و انزوا در اشخاص است تصریح کرد: بعضی از افراد مانند دانش‌آموزان و دانشجویان‌ نیاز دارند که به‌صورت رودررو باهم تعامل داشته باشند. امروز دانش‌آموزان ما اکثراً دچار بی‌حوصلگی و بی‌حالی و افسردگی شده‌اند چون از نیاز اصلی آنها که همان ایجاد رابطه اجتماعی با هم‌سالان خود است محروم هستند.

میرزادعلمداری کار در محل را باعث ایجاد رابطه اجتماعی مؤثر در افراد دانست و خاطرنشان کرد: همچنین این نوع کار باعث کسب تجربه در آن‌ها می‌شود.

وی در ادامه با اشاره به اینکه کار در محل باعث ایجاد همکاری و اتحاد در افراد می‌شود تاکید کرد: کار کردن به‌صورت گروهی باعث خلاقیت و خلق ایده‌های جدید بیشتر می‌شود؛ و در این نوع کار روحیه تیمی و کارکردن گروهی افزایش پیدا می‌کند.

میرزادعلمداری در خصوص کار در محل نیز این‌گونه گفت: حضور روزانه در محل کار باعث ایجاد روزمرگی و هزینه بالا و همچنین بالا رفتن مصرف انرژی و ترافیک بیشتر و آلودگی هوا می‌شود و چون کارفرما ملزم به استفاده از نیروهای متخصص محدود در اطراف کار می‌شود باعث پایین آمدن کیفیت کار و رقابت در فرد می‌شود. در این روش از کار اغلب بعد از پایان رسیدن ساعت کاری تمام فعالیت‌ها تعطیل می‌شود و این کار باعث می‌شود کار نیمه‌کاره رها شود و ادامه آن به‌وقت دیگر موکول شود.

وی با بیان، برای اینکه بتوانیم از مزایای هر دو روش برخوردار شویم و معایب را کمتر کنیم، تشریح کرد: می‌توانیم چند روز در هفته را به دورکاری اختصاص دهیم تا دچار روزمرگی و کسالت و نشویم همچنین بتوانیم هزینه‌ها را کمتر و به محیط‌زیست خود کمک کنیم. مصرف انرژی را کمتر و از نیروهای متخصص بهتری استفاده کنیم و همچنین باعث کسب تجربه در افراد و ایجاد شادابی و نشاط در خانواده‌ها و جامعه باشیم.

به گفته وی مزایا و معایب دورکاری و یا کار در محل شرکت از جنبه‌های مختلف، متفاوت است. مثلاً اگرچه دورکاری برای کارمندان سبب کاهش هزینه‌های تردد می‌شود در عوض برای سازمان متبوع باعث افزایش هزینه‌های ناشی از تهیه سیستم‌های مخصوص رایانه‌ای و اتصال به شبکه اینترنتی خواهد شد که این موضوع امروزه برای تمام شرکت‌ها محسوب نمی‌شود و کار اکثر مشاغل با یک سیستم رایانه‌ای و اینترنت که در دسترس همگان است انجام می‌شود و یا اینکه اگر دورکاری برای کارمندان راحتی بیشتری در پی دارد؛ ولی در عوض برای سازمان، کاهش نظارت و امکان اهمال‌کاری کارمندان را ممکن است به دنبال داشته باشد.

میرزادعلمداری در پایان یادآور شد: به‌هرحال هرکدام از روش‌ها مزایا و معایبی دارد ولی امکان اجرای یک روش تلفیقی در کنار اعمال سیاست‌های تشویقی و تنبیهی می‌تواند باعث افزایش راندمان کاری و به دنبال آن افزایش بهره‌وری شود.

...................................................................................................................

هفته آینده درگیر موج سهمگین‌تر دلتا می‌شویم

بامداد جنوب: سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا از درگیری ۲۹ استان کشور به ویروس کرونا دلتا خبر داد.

علیرضا رئیسی روز شنبه و پس از آخرین جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا در دولت دوازدهم با اشاره به افزایش شدید مبتلایان به کرونا در کشور گفت: رعایت پروتکل‌های بهداشتی به زیر ۴۰ درصد رسیده است و طی هفته آینده درگیر موج سهمگین‌تری از دلتا کرونا می‌شویم.

به گفته وی ویروس دلتا قدرت سرایت‌پذیری بالایی دارد و پروتکل‌های بهداشتی خوب رعایت نمی‌شود، رستوران‌ها از مکان‌های پرخطر برای ابتلا به این بیماری بوده و متاسفانه مردم زیادی به رستوران می‌روند که این‌یک هشدار جدی است.

معاون وزیر بهداشت تصریح کرد: افراد حتی اشخاصی که دز اول واکسن کرونا را دریافت کردند باید از رفتن به رستوران، مکان‌های تجمعی و سرپوشیده پرهیز کنند.

رئیسی بابیان اینکه میزان ورودی‌های واکسن کرونا به کشور قابل‌قبول است افزود: طی دو روز اخیر دو میلیون دز واکسن به کشور واردشده، فردا هم یک‌میلیون دز واکسن می‌رسد و تا پایان مردادماه به‌طورکلی هفت میلیون دز واکسن به کشور می‌رسد.

به گفته وی در حال حاضر سامانه ثبت‌نام واکسیناسیون افراد بالای ۵۵ سال باز است و سامانه طوری طراحی‌شده که نیاز به دریافت پیامک نیست و همان لحظه می‌توان محل، ساعت و روز واکسیناسیون را انتخاب کرد.

سخنگوی ستاد مقابله با کرونا افزود: واکسن به‌اندازه کافی در کشور موجود بوده و هم‌زمان با عید غیر خم واکسیناسیون مشاغل پرخطر شامل اساتید دانشگاه و حوزه، بانک‌ها، معلمان، زندان‌ها، حمل‌ونقل ریلی، دریایی و هوایی آغازشده و طی هفته انجام می‌شود.

به گفته وی پیش‌بینی می‌کنیم تا پایان شهریورماه فاز سه واکسیناسیون به پایان برسد و افراد دیابتی که انسولین تزریق می‌کنند بانک اطلاعات آنها موجود بوده و از طرف مراکز بهداشتی برای تزریق واکسن به آنها فراخوان داده می‌شود و عجله از نداشته باشند.

در همین زمینه سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به کاهش رعایت پروتکل‌های بهداشتی گفت: میزان رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی در کشور به 22/39 درصد رسیده که این میزان کمترین حد رعایت از اوایل تیر سال ۱۳۹۹ تاکنون است.

سیما سادات لاری افزود: سیر نزولی میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی کرونا در کشور تقریبا از اواسط خرداد ماه تاکنون ادامه داشته و از هفته اول تیر ماه ۱۴۰۰ تاکنون این روند به سرعت کاهشی شده است.