داود علیزاده

امروزه پالایشگاه‌ها میلیون‌ها تن آلاینده در هوا منتشر می‌کنند که خطری جدی برای سلامت انسان و محیط‌زیست به شمار می‌آید و کیفیت زندگی افراد مجاور جوامع صنعتی را با آسیب‌های جدی روبرو می‌کنند. ازجمله این آلاینده‌ها می‌توان به ترکیبات آلی فرار، SO2، NOx، ذرات معلق، CO، H2S و HAPs اشاره کرد. این آلاینده‌ها تاثیرات سوء مختلفی بر بخش‌های گوناگون اکوسیستم، محیط‌زیست و انسان دارند.

در همین زمینه اداره کل محیط زیست استان بوشهر بر پایش مستمر این آلاینده‌ها تاکید دارد؛ اما گزارش‌های مختلفی از وقوع و تداوم آلودگی در محدوده این صنایع منتشر شده است. از جمله در هفته جاری شرایط غیرعادی واحد الفین پتروشیمی جم و بدسوزی شدید فلر این پتروشیمی در عسلویه منجر آلودگی شدید هوا در منطقه شده است. بروز این آلودگی در حالی رخ می‌دهد که موج گرمای بی‌سابقه در استان بوشهر شهروندان را آزار داده است. هواشناسی استان بوشهر در همین زمینه پیش‌بینی کرده است که دما به آستانه ۵۰ درجه سانتیگراد افزایش خواهد یافت. در حال حاضر میانگین دما در جنوب استان که عمده صنایع در آن مستقر شده است بیش از 43 گزارش شده است.

از سوی دیگر در دیگر نقاط استان بوشهر نیز صنایع آلاینده دیگری همچون کارخانه‌ سیمان دشتستان، کارخانه‌های آسفالت و ... حضور دارند. برخی گزارش‌ها از وجود 56 صنعت آلاینده در استان بوشهر خبر داده‌اند و همچنین براساس گزارش پیشین اداره کل محیط‌زیست استان بوشهر همچنان 81 فلر و 25 دودکش در پالایشگاه‌های پارس جنوبی وجود دارد.

بررسی نتایج تحقیقات پیشین، نشان داد که مسلما این آلودگی‌های شیمیایی در احتمال ابتلا به آسم و آلرژی، سردردهای میگرنی، کاهش ضریب هوشی کودکان، سقط‌جنین مادران باردار، بیماری‌های قلب و عروق، ابتلا به بیماری‌های پوستی، برونشیت مزمن و سرطان، مشکل غلظت خون، افزایش افسردگی، بی‌حالی، خشم و عصبانیت و ظهور نشانگان بیماری اوتیسم در کودکان مؤثر است.

وجود منابع وسیع گاز و نفت در استان بوشهر، باعث رشد سریع این صنایع تقریبا در تمامی مناطق استان شده است. گسترش صنایع نفت و گاز و نیروگاهی و ارتباط بسیار نزدیک با زندگی اجتماعی و زیست‌محیطی ساکنین اطراف به‌طور واضح دارای اثرات و عوارض شدیدی بر مردم خواهد بود. عوارض مختلف ناشی از گسترش صنایع نفت، گاز و نیروگاهی به‌خصوص آلودگی هوای منطقه عسلویه که با شرایط ویژه جغرافیایی منطقه هم تشدید می‌شود، باید به‌صورت جدی موردبررسی قرار گیرد.

رئیس‌کل دادگستری استان بوشهر حفظ محیط‌زیست را از مصادیق حقوق عامه دانست و بر ورود مدعی‌العموم و دستگاه‌های تخصصی به این موضوع ورود تاکید کرد.

مهدی مهرانگیز در نشست با مدیرکل محیط‌زیست استان بوشهر به اهمیت حفاظت از طبیعت و محیط‌زیست اشاره کرد و گفت: یکی از سفارشات مؤکد دین مبین اسلام که در آیات و روایات متعددی بر آن تاکید شده حفظ محیط‌زیست است.

به گفته وی آن‌قدر این مساله در نظام خلقت مهم است که در بسیاری از سوره‌های قرآن کریم به نام یکی از عناصر طبیعی مانند سوره «نحل، عنکبوت، بقره، نمل و فیل» نام‌گذاری شده است.

رئیس‌کل دادگستری استان بوشهر تصریح کرد: از اشاره آیات قرآن کریم، به نظم حاکم بر جهان و طبیعت این نتیجه به دست می‌آید که نابسامانی‌های موجود در طبیعت و آلودگی‌های زیستی ناشی از بهره‌وری نادرست از طبیعت و منابع آن است.

مهرانگیز به تاکیدات مقام معظم رهبری در خصوص حفظ محیط‌زیست اشاره کرد و گفت: این مساله به‌قدری در نظام ما مهم است که رهبر معظم انقلاب در فرمایشات خود در خصوص حفظ محیط‌زیست به صیانت از منابع طبیعی و جلوگیری از تخریب آن‌ها ازجمله «کوه خواری، دریا خواری، زمین‌خواری و تخریب جنگل‌ها و فضای سبز» اشاره دارند.

وی در ادامه تعامل بیشتر بین دو مجموعه را مهم دانست و از زحمات و پیگیری‌های شبانه‌روزی محیط‌زیست استان بوشهر و محیط‌بانان در این مجموعه قدردانی به عمل آورد.

رئیس‌کل دادگستری استان بوشهر به موضوع پرونده‌های محیط‌زیست اشاره کرد و گفت: حفظ محیط‌زیست از مصادیق حقوق عامه است و اگر پرونده‌ای‌ در این زمینه تشکیل شود از جنبه‌های عمومی جرم محسوب می‌شود و البته مدعی‌العموم و دستگاه‌های تخصصی که ذاتا وظیفه پیگیری احیای حقوق عامه را دارند می‌توانند ورود کنند.

مهرانگیز در راستای حفظ محیط‌زیست به موضوع آلایندگی شرکت‌های نفت و گاز و پتروشیمی پرداخت و گفت: برای حفظ محیط‌زیست مناطق پیرامونی این شرکت‌ها باید هزینه‌هایی را متحمل شوند که این هزینه‌ها به نفع خود آن‌ها و مردم است.

رئیس‌کل دادگستری استان بوشهر همچنین به موضوع فلر‌ها اشاره کرد و گفت: با اقدامات صحیح باید به‌جایی برسیم که تمامی این فلر‌ها برداشته شود.

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان بوشهر با اشاره به پایش صنایع استان بوشهر گفت: در این راستا به صنایع آلاینده استان بوشهر اخطار داده و به مقامات قضایی معرفی می‌شود.

عبدالرحمن مرادزاده با بیان اینکه پیوست زیست‌محیطی در صنایع را امری مهم و ضروری است افزود: تاسیس و ایجاد صنایع در همه زمینه‌ها باید همراه با پیوست زیست‌محیطی و مقابله با آلایندگی و آلودگی باشد.

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان بوشهر بررسی پایش‌های زیست محیطی در منطقه پارس جنوبی را دائم و مستمر دانست و بیان کرد: آلاینده‌های دودکش و فلرهای صنایع از جمله پالایشگاه‌ها و مجتمع‌های پتروشیمی در منطقه عسلویه و کنگان به‌صورت مستمر اندازه‌گیری می‌شود.