این روزها در بخش شمالی بزرگراه امامعلی (ع) بوشهر شاهد فعالیت و تکاپوی پیوستهای برای احداث دهکده گردشگری هستیم. تقریبا بخش زیادی از توان فنی و عمرانی استان به کار گرفته شدهاند تا این دهکده که یکی از وعدههای آقای استاندار بوده، به موقع به بهرهبرداری برسد که البته همین امر هم تحقق نیافته است.
همچنین خبرهایی دیگر مبنی بر اهتمام به ساخت چند دهکده گردشگری دیگر در نقاط مختلف استان بهویژه در مناطق ساحلی به گوش میرسد و گویا قرار است در ماه های آینده بخش قابل توجهی از اعتبارات استانی صرف اجرای این پروژهها شود.
در مورد لزوم وجود مناطقی برای تفریح و گذران اوقات فراغت مردم که قابلیت جذب گردشگران داخلی و خارجی را نیز داشته باشد، نمیتوان چون و چرا کرد. بهویژه در استان ما که بهدلیل برخورداری از صدها کیلومتر ساحل جذاب در کناره نیلگون خلیج فارس، استعداد جذب گردشگران فراوانی را دارد. در عین حال نمیتوان از بیان این نکته صرفنظر کرد که صرف هزینهها و اعتبارات فراوان استانی به قصد گسترش جاذبههای گردشگری و بهرهبرداری از چنین جاذبههایی باید با تدبیر و درایت و دقت و به شکلی متوازن صورت گیرد. این اعتبارات باید دقیقا در جایی هزینه شود که امکان بهرهبرداری مطلوب از آن به واقعیت نزدیکتر است. در حالی که به نظر میرسد اقداماتی که در زمینه احداث دهکده گردشگری صورت میگیرد، بدون توجه به چنین اولویتهایی است. حتی خبرهایی شنیده میشود که در احداث چنین دهکدههایی موارد زیستمحیطی نیز مورد توجه واقع نشده و سازمان میراث فرهنگی استان هم بهطور کامل و موثر طرف مشورت نبوده است.
یکی از مشهودترین نشانههای بیتوجهی به چنین اولویتهایی، وضعیت فاجعهبار حاکم بر بافت تاریخی شهر بوشهر است. این میراث تاریخی و فرهنگی که میتواند بهعنوان یکی از جاذبههای مهم گردشگری استان در اولویت سرمایهگذاری باشد و سالانه صدها هزار نفر گردشگر را از داخل و خارج بهسمت جاذبههای خود بکشاند، بهدلیل غفلت و بیتوجهی مسوولان امر، روز به روز فرسودهتر شده و رو به نابودی کامل است. همین بیتوجهی به چنین امکان بالقوهای برای جذب گردشگران و در مقابل، سرمایهگذاریهای چندمیلیاردی در جای دیگر برای احداث جاذبههای مصنوعی گردشگری است که تا حد زیادی به رفتار مسوولان ما رنگ تناقض و دوگانگی میدهد.
امروزه بیشتر کشورهای موفق در صنعت گردشگری، بیشترین توجه خود را بر جاذبههای گردشگری شهرهای تاریخی خود متمرکز کردهاند. هدف آنان از این تمرکز نیز تبلیغ وجوه زیبایی و آشنا کردن گردشگران با غنای فرهنگی و تاریخیشان است. علاوه بر این آنان با کشاندن گردشگران به میان بافتشهری بهویژه بازارهای سنتی به فعالیتهای اقتصادی و کسب و کار مردم شهرهایشان نیز رونق میدهند. بنابر این انجام اقداماتی که حاصل آن کشاندن نگاهها به بیرون از شهر است و اکتفا کردن به جاذبههایی که حاصل ابزار و امکانات مکانیکی و مدرن است، ضمن اینکه در مدتزمانی اندک شهر بوشهر را از یکی از غنیترین سرمایههای معنویاش یعنی بافت تاریخی محروم خواهد کرد، صنعت کمرونق گردشگری بوشهر، را به جایگاهی مطلوب و شایسته نخواهد رساند.
مشکل غالب مسوولان ما این است که معمولا در اولویت بخشیدن به اجرای پروژههای عمرانی، بیش از آنکه به منافع و مصالح درازمدت توجه کنند، همتشان معطوف به اجرای پروژههایی است که زودتر و بهتر به چشم رهگذران بیاید و بتوان از آن بهعنوان ابزاری تبلیغی در کوتاهمدت استفاده کرد. در چنین مواقعی بهطبع منفعت و مصلحت عمومی در درجه چندم اهمیت قرار میگیرد. در مورد ترمیم بافت قدیم و استفاده بهینه از آن نیز چنین واقعیتی مصداق دارد. رسیدگی به وضع و حال ناگوار این بافت هم بودجه هنگفتی میخواهد و هم به زمان نسبتا زیادی نیاز دارد که شاید عمر مسوولیت مسوول فعلی کفاف آن را ندهد و نتوان آن را در کوتاهمدت، بهعنوان کاری نمایان به رخ مردم کشید، بنابراین همان بهتر که انواع ابزارآلات حفاری و خاکبرداری و تسطیح در جایی به کار گرفته شوند که چشم عموم آنها را بهتر میبیند. اینکه حاصل جولان این ابزارآلات چه خواهد بود، مربوط به آینده است. آینده را هم چنان که قدما گفتهاند، «کسی ندیده است!»