زندگی هر کسی پر است از ترس و واهمه، پر از تردید، پر از غم و شادی و امور دیگری که جزء لاینفک زندگی هستند. شاید بسیاری از شما تجربه وارد شدن شوک هنگام سبقت گرفتن یک موتور از کنارتان را داشته باشید. واکنش بیشتر شما هم اغلب دور شدن از موتور، فریاد کشیدن، اعتراض کردن به موتورسوار و پریدن به آن طرف خیابان است. این تجربه در استان ما بهعلت وجود زیاد موتور ملموستر است. سلب آسایش گردشگران روز گذشته در چاهکوتاه با رفتارهای ناپسند گروهی از موتورسواران تجربهای از همین نوع است. به گفته یکی از شاهدان عینی، پس از ایجاد اختلال و مزاحمت موتورسواران برای خانوادهها، نیروی انتظامی با موتورسوان مخل آسایش گردشگران برخورد شدیدی میکند؛ برخوردی که حتی منجر به تیراندازی هم میشود. این در حالی است که اتفاق ناگوار چند سال پیش در منطقه چاهکوتاه آنقدر تلخ و شوکآور بود که کمتر کسی است که درباره آن چیزی نشنیده باشد؛ ماجرای تجاوز به دختری و اتفاقات پس از آن.
به نقل از این شخص موثق، نکته قابل تامل اینجاست که: 1- در شهرهای شمالی امکاناتی برای شهروندان آن منطقه در نظر گرفته شده است، مانند گرفتن عوارض فقط برای غیر بومیها.
2- پارک جنگلی چاهکوتاه برای محافظت و ایجاد امنیت محصور نیست، بنابراین تمام موتورسواران و برهم زنندگان نظم اجتماعی ، از ضلع جنوبی آن که دیواری به ارتفاع حدودا ۳۰ سانت بلوک چینی شده است، عبور و مرور میکنند، پس باز هم گرفتن عوارض با این شرایط و ارائه نکردن امکانات عادلانه به نظر نمیرسد.
3- نکته مهمتر اینکه مردم با دیدن صحنههای بسیار هولناک تعقیب و گریز نیروی محترم انتظامی و موتورسواران و ... آن هم در میان مردمی که در گوشهگوشه پارک برای گذراندن اوقات فراغت خود نشستهاند، همراه با تیراندازیهای مکرر، بهشدت برای آنها دلنگرانی و هراس همراه با تعجب را به وجود آورد.
بیشک ادامه چنین روندی تبعات بسیار منفی و مخربی بر مساله گردشگری دارد که امروزه مسوولان استانی تاکید فراوانی بر آن دارند و هزینههای هنگفتی را در همین راستا خرج میکنند.
این در حالی است که پژوهشگران معتقدند، هرچه شمار دانشوران جامعه کمتر باشد و هرچه سهم دانش و تعقل در جامعه کمرنگتر شود، آلودگي و فقر آن فرهنگ افزونتر است. در اين زمينه، ما ايرانيان مانند ديگر ملتها، داراي آداب و رسوم و قواعد و عادات و اعتقاداتي هستيم که در اغلب موارد، وجه تمايز ما با ملل ديگر است و آن را «فرهنگ ايراني» ميناميم. ما گرچه خود را مالک و ادامه دهنده يکي از فرهنگهاي غني دنيا تصور ميکنيم اما اگر اندکي منصفانه به قضيه نگاه شود، عکس اين ادعا ثابت خواهد شد. برای بررسی این مساله و اینکه چه دلایلی منجر به بروز چنین کجرویهای اجتماعی میشود و برای مرتفع کردن آنها باید چه اقداماتی انجام داد، با یک روانشناس بالینی گفتوگو کردیم. دانیال آزادی در گفتوگو با بامداد جنوب در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه علت بروز کجرویهای اجتماعی که از سوی برخی موتورسواران سر میزند، چیست، تصریح کرد: این مساله هم به بعد شخصیتی فرد برمیگردد و هم به موضوع مدیریت هیجانی. مدیریت ناصحیح هیجان در نوجوانان که گفته میشود تا 22 سالگی و حتی در کشور ما بنا به برخی دلایل تا بیشتر از 22 سالگی مطرح است، علت اصلی بروز چنین کجرویهای اجتماعی است.
وی در ادامه به عوامل دیگر بروز چنین ناهنجاریهای اجتماعی اشاره کرد و افزود: قشر نوجوان و جوان با توجه به حساسیت دوره سنیشان نیاز به تخلیه انرژی و هیجان دارند که راههای مناسبی برای این امر وجود ندارد. این گروه سنی بهسبب آنکه در خانواده و جامعه توجه چندانی به آنها نشده، سعی میکنند با هر رفتاری جلب توجه کنند.
این روانشناس بالینی با بیان اینکه نوجوانان تمایل دارند تا از طریق تکچرخ زدن، سبقت گرفتن و انجام دادن حرکات نمایشی روی موتور و رد کردن چراغ قرمز، هنرنمایی کرده و اینگونه توان، استعداد و هنر خود را به خانواده و اطرافیانشان نشان دهند، گفت: یکی دیگر از دلایل بروز چنین رفتارهایی به دوران کودکی و ویژگیهای شخصیتی فرد برمیگردد. اینگونه اشخاص بهگونهای رشد کردهاند که تحمل نظم اجتماعی را ندارند و بهطور کلی شخصیت ضد اجتماعی دارند. حتی برخی از این افراد بیشفعال هستند.
آزادی در پاسخ به این سوال که چرا در استان بوشهر، وجود موتورسواران و بروز چنین کجروی های اجتماعی بیشتر مشاهده میشود، خاطرنشان کرد: از آنجا که در استان با کمبود امکانات آموزشی، تفریحی و فرهنگی روبهرو هستیم و 9 ماه از سال هم آب و هوای گرم غلبه دارد و علاوه بر اینها موتور هم وسیله نقلیه ارزانتر و راحتی است، وجود موتورسواران بهوفور دیده میشود.
وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه حال برای مدیریت هیجان و تخلیه انرژی این قشر از افراد جامعه چه تدبیری باید اندیشید، یادآور شد: روی این قبیل افراد میشود کار و اختلالات شخصیتی آنها را اصلاح کرد، اینگونه نیست که چون فرد در دوران کودکی بهدرستی هدایت نشده، در نوجوانی و جوانی نتوان او را تغییر داد.
این روانشناس بالینی بر سوق دادن جامعه بهسمت شادی تاکید کرد و ادامه داد: هر چند برای کنترل چنین ناهنجاریهای اجتماعی از طریق قوه قهریه قوانینی اعمال میشود و البته این اقدامات الزامی است اما به تنهایی کافی نیستند. این قشر دوست دارند دیده شوند و من بهشخصه از زمانی که پیست موتورسواری راهاندازی شده کمتر شاهد چنین کجرویهایی بودهام. به این قشر باید آموزش داد که جای هنرنماییهای اینچنینی در پیست (جای مخصوص خود) است نه خیابان. علاوه بر این، میتوان استعداد و هنر خود را در زمینههای اجتماعی، فرهنگی و علمی نشان داد.
بیشک اصلاح چنین ناهنجاریهای اجتماعی نیاز به زمان دارد اما آنچه بدیهی است، آن است که در یک فرایند زمانبر بهبود حاصل خواهد شد. تا شادی در جامعه وجود نداشته باشد، نمیتوان به نوجوان یاد داد که چگونه نیاز به نشاط و شادی خود را تخلیه کند و در مکانهای عمومی چطور رفتار کرد؛ رفتاری که مورد قبول جامعه باشد. از همین رو تمرکز بر ایجاد مکانهای تفریحی و البته مدیریت هیجان این قشر با کمک مشاوران و روانشناسان بهطور قطع موثر و راهگشا خواهد بود.