بامدادجنوب- هدی خرم آبادی: استان بوشهر با توجه به موقعیت آب و هوایی و شرایط خاص جغرافیایی و علاوه بر اینها با مدیریتهای بیسابقه، با بحرانهای متعددی دست و پنجه نرم میکند که این بحرانها با اوج گرما، شدت مییابند. در کنار بحران آب و کمآبیها در سراسر استان، مصرف بالای برق نیز مزید بر علت شده تا مدیران و مسوولان مربوط را بیش از پیش دغدغهمند کرده و پای میزگرد تخصصی بکشاند تا همه دست در دست هم، تخصص، دانش و تجربهشان را برای خروج از این بحرانها روی هم بگذارند. نتیجه این همفکریها و به کار گماشتن متخصصترین مشاوران استان، خروجیاش صدور اطلاعیهای از سوی معاونت توسعه و مدیریت منابع انسانی استانداری بوشهر شده است. در بخشی از این نامه آمده است:
«با عنایت به نامه شماره 100/30/18527/95 مورخ 29/3/95 وزیر محترم نیرو و نامه شماره 41428 مورخ 08/04/95 وزارت کشور با موضوعات ساماندهی و مدیریت عرضه و تقاضای مصرف برق و مصوبه شماره 16795/44/26 مورخ 14/4/95 شورای هماهنگی مدیریت بحران استان و گزارش شرکت توزیع برق به شماره 3372/2/1395 مورخ 12/4/95 و اداره کل هواشناسی، مبنی بر افزایش دمای هوا و گسترش استفاده از تجهیزات سرمایشی، بهرهبرداری از توان برق شبکه به آستانه حداکثری رسیده که خاموشی نوبتی را اجتنابناپذیر نموده است. بنابراین بهمنظور پیشگیری و رفاه حال شهروندان و جلوگیری از قطع ناخواسته برق در بخشهای مختلف مسکونی، صنعتی، خدماتی و بهویژه بهداشت و درمان، وضعیت بحرانی برای استان تعیین شده است». بنابراین مقرر شده که درصد بالای مصرف برق در استان از طریق سعه صدر کارمندان و اندکی ریاضت به خرج دادن آنها جبران شود.
در ادامه این بخشنامه آمده است: ادارههای دولتی ضمن اینکه مکلف به کاهش 20 درصدی مصرف و جلوگیری از هر گونه اختلال در تامین برق پایدار هستند، باید از روز شنبه 19 تیرماه تا 31 مردادماه ساعت کار اداری خود را از 6:15 تا 14:15 دقیقه تنظیم کنند.
باید یادآور شد که در این بخشنامه تعطیلی روز پنجشنبه همچنان برقرار است و در فاز اول این طرح ادارهها بهصورت آزمایشی یک هفته را بدین شکل فعالیت میکنند و در صورتی که صرفهجویی برق تحقق یافت تا پایان مردادماه و پایان فصل گرم در فاز دوم استمرار مییابد.
باز هم جای شکرش باقی است که این طرح بهصورت خودرای از همان آغاز تصویب نشده و تنها قرار است یک هفته بررسی شود. البته انتظار میرود که پس از یک هفته نتایج به دست آمده از آمار مصرف برق طرح با واقعبینی بررسی و بازنگری شود و برای به کرسی نشاندن صحیح بودن طرح و اثبات کارشناسی شدن آن، اصراری بر ادامه اجرای آن نداشته باشند.
گفتنی است، در این بخشنامه آمده است: تعیین ساعت کار بانکها براساس تصمیمهای شورای سیاستگذاری بانکها انجام میشود و بیمارستانها، اورژانسها، مراکز بهداشتی و درمانی، امداد جادهای و پاسگاهها مانند گذشته فعالیت میکنند و مشمول این بخشنامه نمیشوند.
یکی از مشکلات مطرح در این طرح، الزام بر ساعت کاری 6:15 دقیقه تا 14:30 دقیقه است.نخست اینکه آب و هوای گرم و شرجی منطقه ما در این فصل بهگونهای است که در هر ساعتی نیاز به روشن کردن وسایل سرمایشی وجود دارد. چه ساعت 6:15 دقیقه باشد، چه ساعت 7:30 دقیقه یا مثلا ساعت 14:30 یا 16:00 باشد. دوم اینکه وقتی بانکها و برخی مراکز مانند بیمارستانها و پاسگاهها براساس ساعت قبلی فعالیت میکنند، پس علنا ارباب رجوع به ادارهها که در ارتباط با این مراکز باشند، مراجعه نمیکنند و در همان ساعات پیشین کارهایشان را انجام میدهند که در این صورت در ساعت 6:15 دقیقه تا 7:30-8:00 کار اداری خاصی صورت نمیگیرد، علاوه بر آن ازدحام ارباب رجوعها در ساعت خاصی پیش میآید. از دیگر مشکلات این طرح در خصوص ساعت آن، این است که برخی کارمندان باید از نقاط دیگر استان به محل کار خود مراجعه کنند و با توجه به ساعت کاری (6:15 دقیقه) باید شب کمی زودتر بخوابند تا هوا گرگ و میش است به سرعت خود را به محل کار برسانند و تا همان ساعت قبلی پشت میز خود منتظر بیدار شدن ارباب رجوع بمانند. همچنین، ممکن است که برخی مدیران و کارمندان ساعت ناهار و نماز را به ساعت 14:30 دقیقه پیوند بزنند و اینگونه بازدهی مناسبی وجود نداشته باشد.
طبق اظهارات مسوولان امور برق کشور ساعات سراسری اوج مصرف برق در ایران یک ساعت و نیم قبل از اذان مغرب تا ۴ ساعت بعد از آن است و در مناطق گرمسیر کشور علاوه بر این ساعات در بعدازظهر بین ساعت ۱۴ تا ۱۶ مصرف برق به بالاترین حد خود میرسد و توصیه های مکرر کارشناسان انرژی بر این است که از حداقل وسایل برقی در این مدت استفاده شود.
بهتر بود به جای چنین افاضاتی و اجرای چنین طرحهایی، با استفاده از راهکارهایی مقدار گرمایش تحمیلی را کاهش داد. بخشی از این راهکارها عبارتند از: استفاده از پرده یا کرکره داخلی، استفاده از سایبان، استفاده از شیشههای رفلکس، عایقکاری سقف و دیوارهای خارجی اطراف محل نصب کولر گازی و ... در ادارههای دولتی.
این در حالی است که دومین منبع بزرگ بار گرمایی اتاقها معمولا وسایل الکتریکی از قبیل رایانهها، مانیتورها، دستگاههای کپی، چراغهای روشنایی و... است که این نوع بار در ادارهها محسوس است. یک راه کاهش از این بار، خاموش کردن آنها در مواقع بیکاری است. راه دیگر این است که برای روشنایی به جای لامپهای شیشهای از لامپهای فلورسنت که اتلاف گرمای کمتری دارند، استفاده شود.
بار سرمایی هوای نفوذی ممکن است بسیار زیاد باشد. باز بودن پنجره باعث میشود که بخش عمدهای از توان کولر گازی صرف خنک کردن بیهوده هوای گرم ورودی شود که این سبب افزایش مدت کار کمپرسور و فرسودگی زودهنگام آن شود. ضمن اینکه اتاق هم بهنحو مطلوب خنک نمیشود. اگر درهای داخلی هم باز باشند کولر گازی به جای خنک کردن فقط یک اتاق در واقع باید چندین فضا را خنک کند. باز بودن پنجرهها موجب افزايش مصرف برق دستگاههاي سرمايشي ميشود.
تعيين يك نفر بهعنوان مسوول مديريت مصرف انرژي جهت بررسي، كنترل و نظارت بر مصارف زايد انرژي و همچنين نظارت بر اجراي موارد یادشده، استفاده از دو در و يا در اتوماتيک در ورودي ساختمان ادارها جهت جلوگيري از هدررفت انرژی، استفاده از انرژيهاي نو مانند سيستم فتوولتائيك (توليد برق خورشيدي) بهمنظور تامين قسمتي از انرژي برق مورد نياز ادارهها از دیگر راهکارهای موجود برای کاهش مصرف برق است.
از آنجا که مصرف برق تجهیزات اداری مانند رایانه، پرینتر، دستگاه کپی و ... بالاست (این تجهیزات بهطور میانگین 7 تا 25 درصد از کل مصرف برق در ساختمانهای اداری را به خود اختصاص میدهند)، شیوههایی برای کنترل و کاهش مصرف برق آنها وجود دارد که اگر رعایت شوند، نیازی به تغییر ساعت کاری احساس نمیشد. اجراي مميزي انرژي ساختمان بهمنظور شناسايي محلهاي اتلاف انرژي و ايرادات و اشكلات در نحوه مصرف انرژي و ارائه و اجراي راهكارهاي اصلاحي از طرف شركتها و موسساتي كه در اين زمينه فعاليت میکنند، نیز راهکار دیگری است.
راهکارهای بهینهسازی مصرف در تجهیزات اداری
1-استفاده از تجهیزات پربازده و تعویض تجهیزات قدیمی. توصیه میشود در هنگام خرید تجهیزات جدید به میزان مصرف انرژی و برچسب انرژی آنها دقت شود.
2-استفاده از تجهیزات چندکاره مثل فکس/ کپی/پرینترها.
3-در هنگام صرف ناهار نماز و استراحت، تجهیزات خاموش شوند.
4-فرهنگسازی و افزایش آگاهی کارمندان، مهمترین و نخستین گام در ارتباط با کاهش مصرف برق است.
5-در هنگام شروع کار تنها تجهیزاتی که نیاز است، روشن شوند.
بهینهسازی مصرف در تجهیزات اداری علاوه بر کاهش مصرف برق مزیتهای زیر را نیز دارد:
1-افزایش عمر تجهیزات اداری بهعلت استفاده کمتر و استهلاک کمتر
2-افزایش امکان حمل و نقل (در صورت استفاده از وسایل پربازده که معمولا قابل حمل هستند)
3-کاهش میزان بار سرمایی و نیاز به تهویه مطبوع
4-کاهش آلودگی محیط زیست (یک رایانه که روزانه هشت ساعت کار میکند، سالانه 600 کیلوگرم گازهای گلخانهای تولید میکند)
به هر حال، ساعت کار ادارههای دولتی در استان از روز گذشته بهمدت یک هفته بهصورت آزمایشی تغییر کرده است. حال باید دید و منتظر ماند خروجی کاهش مصرف برق در این یک هفته چه خواهد بود و آیا این طرح پس از طی دوره یک هفتهای آزمایشی، باز هم ادامه خواهد داشت یا اینکه با استقبال روبهرو نمیشود.