در عصر حاضر با پیشرفت تکنولوژی و گسترش علم و دانش کمتر کسی است که از سطح سواد در هر مقطعی بی‌بهره باشد. این امر از آنجا ناشی می‌شود که با حرکت رو به جلو در بخش‌های مختلف، نیاز به داشتن سواد چه برای انجام امور روزمره و چه برای کار کردن احساس می‌شود. 

در دوره‌ای که بیشتر افراد آن درس‌خوانده هستند، بیسوادی برخی دیگر، نمود بسیاری دارد. به‌عنوان مثال، کودکی که پدر و مادرش از داشتن سطح سواد بی‌‌بهره هستند، به‌طور حتم در مدرسه و محیط‌های دیگر خود را با کسانی که والدینشان از سطح سواد خوبی برخوردارند، مقایسه می‌کنند و بی‌شک در این خصوص احساس خلأ خواهند کرد. با وجود این، هنوز هم کسانی هستند که آرزوی خواندن و نوشتن دارند، آنها را دریابیم و برای تحقق آرزویشان که آرزوی دست‌نیافتنی هم نیست، کمک کنیم. 

سازمان نهضت سوادآموزی ایران یک سازمان دولتی ایرانی است که در سال ۱۳۵۸ به فرمان امام خمینی (ره) و به‌منظور آموزش خواندن و نوشتن به بزرگسالان و نیز کودکانی که به مدرسه دسترسی ندارند (مناطق محروم) تشکیل شد.

پیش از این سازمان، سازمان‌های دیگری تاکنون با هدف سوادآموزی به بزرگسالان در ایران فعالیت کرده‌اند: 

سازمان تعلیمات اکابر (۱۳۲۰-۱۳۱۵)

سازمان آموزش سالمندان (۱۳۳۵-۱۳۳۲)

سازمان آموزش بزرگسالان (۱۳۴۳-۱۳۳۵)

 کمیته ملی پیکار جهانی با بیسوادی(۱۳۵۵-۱۳۴۳)

سازمان جهاد ملی سوادآموزی (۱۳۵۷-۱۳۵۵)

یکی از اقدامات مهم برای توسعه سوادآموزی در جامعه تشکیل سامانه سوادآموزی است. در راستای بهره‌‌گیری از فناوری و مدیریت اطلاعات برای سازماندهی و ساماندهی داده‌ها، سازمان نهضت سوادآموزی به‌منظور شناسایی، جذب، آموزش و ارزشیابی تحصیلی سوادآموزان (بیسواد و کم‌سواد) سامانه سوادآموزی را از سال 1385 طراحی و در برنامه‌های اجرائی خود مورد استفاده قرار داده است. از ویژگی‌های این سامانه، انعطاف‌پذیری و قابلیت به‌روز شدن آن با تغییرات اساسی است. 

به همین بهانه با غلامرضا دانش‌فر، معاون سوادآموزی اداره‌کل آموزش و پرورش استان بوشهر گفت‌وگویی انجام دادیم. وی درباره آمار ثبت نامی سوادآموزان در سال 93 تصریح کرد: در سال 93، بیش از دو هزار و 850 نفر جذب نهضت سوادآموزی شدند که نسبت به سال 92 رشد 26 درصدی را داشته‌ایم. 

دانش‌فر در ادامه در پاسخ به سوالی مبنی بر این‌که چرا گاهی بازگشت از تحصیل در این افراد دیده می‌شود، یادآور شد: آنچه از جذب مهم‌تر است، آموزش و نگهداری افراد محروم از سواد و شرکت در امتحانات پایان دوره است که هنوز برخی از کلاس‌ها و آموزش‌های فرد به فرد به پایان نرسیده است. وی گفت: نسبت به سال 92 در زمینه افراد شرکت‌کننده در دوره‌های سوادآموزی و قبولی آنها در امتحانات با افزایش پنج برابری روبه‌رو بوده‌ایم.

معاون سوادآموزی اداره‌کل آموزش و پرورش استان بوشهر درباره راهکارها و اقداماتی که در این راستا انجام توضیح داد: علاوه بر تیلیغات و آموزش به محصلان، برنامه عملیاتی تفاهمنامه‌ها را با وزارت متبوع و شهرستان‌ها انجام داده‌ایم و یا در حال انجام هستیم تا حدود پنج هزار و 200 نفر از افراد محروم از سواد و بیش از 300 نفر از بیسوادان اتباع بیگانه را زیر پوشش قرار دهیم. 

دانش‌فر درباره مساله بازگشت به بیسوادی گفت: اگر برای آموزش‌هایی که داده می‌شود، دوره‌های یادآوری مجدد یا آنچه در سوادآموزی مرسوم است، صورت نگیرد، با توجه به جامعه هدف و ویژگی‌های آنها در ابعاد مختلف بعد از مدتی ممکن است این آموزش‌ها به فراموشی سپرده شود، بنابراین برنامه‌ها و طرح‌های مختلف جهت این مشکل طراحی و در حال اجراست. به‌عنوان مثال، طرح انسداد مبادی بیسوادی برای ورود نکردن بیسواد و طرح حلقه‌های کتاب و کتابخوانی برای کم‌سوادان و کسانی که در حال آموزش هستند. 

معاون سوادآموزی اداره‌کل آموزش و پرورش استان بوشهر گفت: براساس سرشماری رسمی بیشتر محرومان از سواد در استان ما متاسفانه زنان هستند و دیگر این‌که در سنین متفاوت، بیسوادی هم متفاوت است اما در محدوده سنی 10 تا 49 سال با درصد اندکی، زنان بیشتر در معرض این معضل هستند. 

دانش‌فر در پایان سخنان خود یادآور شد: تمامی افرادی که در محدوده سنی 10 تا 49 سال محروم از سواد هستند، می‌توانند با مراجعه به مدارس و یا اداره‌های آموزش و پرورش شهرستان‌ها و مناطق با در دست داشتن شناسنامه، کارت ملی و عکس بدون هیچ‌گونه هزینه ثبت نام کنند و گامی در جهت توسعه توانمندی‌های خود و جامعه بردارند. او بیان کرد: تمامی هزینه‌ها در سال 94 رایگان است. همچنین افرادی که از طریق سوادآموزی با سواد می‌شوند، اگر از نظر سنی مشکلی نداشته باشند بعد از پایان دوره انتقال که در واقع پایه ششم است، می‌توانند در مدارس به تحصیل ادامه دهند و آنهایی هم که مشکل سنی داشته باشند با حضور در مدارس شبانه و بزرگسال به تحصیل خودشان ادامه خواهند داد. وی از موفقیت 120 نفر از کسانی که از طریق سوادآموزی با سواد شده‌اند و به مدارج بالای علمی و آموزشی و

 دانشگاهی و فرهنگی تا مقطع دکتری رسیده‌اند خبر داد. 

برخورداری از سطح سواد در یک جامعه اگر در مسیر صحیحی هدایت شود و با یک برنامه‌ریزی مدون صورت گیرد و البته پیگیری هم شود، در فردای جامعه‌ای که آینده آن در دست فرزندان امروزش است، تاثیرگذار خواهد بود. در فراهم کردن این بستر همه دست در دست هم نهیم تا بهبود و رشد اجتماعی و فرهنگی را از نهاد کوچک خانواده شروع و در نهایت آن را به کل جامعه تزریق کنیم.