سیستم آموزش و پرورش ایران متاسفانه کپی‌برداری شده از سیستم آموزشی فرانسه است که با سفر فرح دیبا به آن کشور به ارمغان گذاشته شد، هر چند برای سال‌های متمادی خوب به‌نظر می‌رسید و در طول زمان دست‌خوش تغییرات زیادی شد و بلاخره به سیستم قدیمی بازگشت.
از ضعف‌های سیتم‌های آموزشی متمرکز که وابسطه به دولت مرکزی هستند تغییرات اتوبوسی است که با تغییر رئیس‌جمهور و بالطبع وزیر آموزش و پرورش کلیه مدیران ادارات کل استان‌ها تا شهرستان‌ها و حتی شهرها و روستاها تغییر می‌کنند .
حال این‌که نحوه مدیریت و نوع برنامه‌ریزی در سیستم بلندمدت بوده و نهایتا در طول یک‌دوره وزارت، قابل پایش و اصلاح مسیر نیست.
در دولت قبل شاهد تغییر بیش از حد وزیر آموزش و پرورش بودیم، نهادی که نیاز به زمان جهت برنامه‌ریزی دارد، بالطبع برون‌داد سیستم هم از قابلیت و دانش کافی برخوردار نخواهد بود و نتیجه می‌شود این‌که وقتی صحبت از میزان تحصیلات متوسطه می‌شود، با این سوال روبه‌رو می‌شوید که «دیپلم نظام قدیم یا جدید ؟»
در کشور امریکا سیستم آموزشی غیر متمرکز بوده و محتوا و انتخاب روسای اداره کل، شهرستان و شهر به‌عهده خود ایالت است؛ حتی محتوای درسی و در سطح مدرسه هم انتخاب معلمان به‌عهده انجمن اولیا و مربیان است.
در کشور امریکا وزیر آموزش و پرورش تا دو الی چهار دوره ریاست‌جمهوری بر سر مسند کار است تا بتواند برنامه‌های بلندمدت خود را اجرائی کند و در انتخاب آن دقت لازم صورت گرفته و در کابینه جایگاه خاصی دارد و کمتر رنگ و بوی سیاسی به‌خود می‌گیرد .
اگر دموکراسی به‌شکل واقعی خود در جامعه اجرا شود و اختیارات انجمن‌ها در حد تشریفات و چند صورت‌جلسه نباشد، می‌توان به آن نقطه هم رسید. در سیستم آموزشی امریکا برخورداری از تحصیل رایگان تا پایان دوره متوسطه یا همان دیپلم، رایگان بوده و البته مدارس غیردولتی و به‌خصوص مذهبی کلیساها وجود دارد ولی آنچه مورد توجه است، هم محتوای آموزشی و هم فضای آموزشی و در نهایت کادر آموزشی و امکانات در حد استاندارد و مطلوب است. هرچند معلم در سیستم آموزشی امریکا غیررسمی بوده و فقط در صورت داشتن نتیجه مطلوب و بروز نکردن مشکل در طول سال تحصیلی قراردادش تمدید می‌شود .
در سیستم آموزشی کشور ما، به‌خصوص در سال‌های گذشته، شاهد بودیم که به‌‌منظور تکمیل کادر آموزشی، از فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها بدون طی دوره آموزشی، کارکنان ستادی و خدماتی آموزش و پرورش در کلاس مدارس به‌ویژه در مقطع ابتدائی استفاده شد که گاه با اعتراض خود این عزیزان مواجه شده است.
به هر حال، در خصوص آموزش و پرورش و سیستم آموزشی مشکلات آن‌قدر زیاد است که از حوصله جمع خارج است ولی آنچه بیان شد، به‌عنوان نمونه موفق بود که قضاوت به‌عهده خواننده باشد.
شهرام محمدی، کارشناس ارشد مدیریت آموزشی
