بامدادجنوب- هدی خرم آبادی: اینجا خانه من است. خانهام را هر روز با تیشه و تبر بیاطلاعی از اهمیت و نقش آن در فضای شهری نابود میکنند و هر روز تکهای از تاریخ و فرهنگ سرزمین آبا و اجدادیام در انبوهی از ساخت و سازهای مدرن و تغییرات شهری به فراموشی سپرده میشود و این در حالی است که با نابودی هر تکهای از تاریخ سرزمینم، بخشی از هویت تمام کسانی که در این شهر زندگی میکنند، از بین میرود و فرداروز برای به تصویر کشیدن تاریخ غنی خود به فرزندانمان چیزی در چنته نداریم. حال چه کسی در قبال چنین بیهویتی پاسخگو خواهد بود؟
بر هیچکس پوشیده نیست که شهرها و فضاهای شهری گذشته ما از استقلال، شخصیت و هویت ویژه خود برخوردار بودهاند و همین استقلال و هویت معنا و مفهوم شهروندی را شکل میدهد، در حالی که آنچه از اغلب شهرهای کنونی جلب توجه میکند، مجموعهای متشکل از آپارتمانها، احداث سازمانها و ادارهها است.
روز گذشته نخستین کمپین نجات بافت با مشارکت اقشار مختلف شهروندان بوشهری که شامل افراد دانشگاهی و تحصیلکرده، بازاری، خانهدارها، پیر و جوان و زن و مرد میشد، در بافت قدیم بوشهر با هدف نجات بافت از خطر نابودی و به زوال رفتن تشکیل شد. از نکات قابل تامل و البته دردناک که بهطور قطع نشاتگرفته از بیمسوولیتی و بیدردی فرد مورد نظر داشت، این بود که راننده یک تاکسی با عبور از کنار ما، با نگاهی تحقیرآمیز به حالت تمسخر سرش را از پنجره ماشینش بیرون کرد و گفت: چه فکری کردهاید با خودتان؟ فکر کردهاید روبهروی ساختمانهای رُم ایستادهاید. بوی کثافت و لنج اینجا را برداشته... و در مقابل چشمان بهتزده و متعجب ما که در آن لحظه زبان از دادن هر گونه پاسخی به او قاصر بود، رد شد. اینجاست که نخستین گام برای نجات هویت فرهنگی و تاریخیمان و سپردن این امانت به فرزندانمان بر عهده تکتک ماست و آنگاه که این احساس مسوولیت در خود شهروندان نباشد، در مسوولان هم نخواهد بود و اینگونه تیشه بر ریشهمان میزنیم و به گمان خود پیروز میدان هم هستیم. «درد اینجاست که «درد» را نمیشود به هیچکس حالی کرد».
برای آشنایی بیشتر با راهاندازی این کمپین با یکی از متولیان آن گفتوگو کردیم. این شخص در پاسخ به این سوال که هدف شما از راهاندازی کمپین نجات بافت چه بوده، گفت: هر شهری کالبدهای مختلفی دارد. به نظر من بافت قدیم به کل زندگی معنا میبخشد. هدف از راهاندازی این کمپین، حمایت از بافت قدیم بوشهر است، زیرا با از دست دادن این بافت زیستمان الکن میشود و دیگر معنایی ندارد.
وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه برای ایجاد احساس مسوولیت در مردم لازم است چه اقداماتی را انجام دهیم، افزود: هدف و برنامه اولیه کمپین، ایجاد احساس مسوولیت در مردم است. ما باید از جایی شروع کنیم و به صورت خودکار به اعضای کمپین افزوده میشود و کمکم این احساس مسوولیت در وجود همه شهروندان نهادینه میشود. بیشک کمپین نجات بافت هم توانسته پیامش را به شهروندان منتقل کند و شهروندان اکنون خود خارج از کمپین هم احساس مسوولیت میکنند. اولین کاری که باید در این زمینه صورت بگیرد، اتصال مردم به حلقه کمپین است. نخست باید از کسانی شروع کرد که در بافت قدیم زندگی میکنند و آنها را نسبت به موضوع حساس و آگاه کرد و پس از آن به سراغ بقیه شهروندان رفت.
این عضو کمپین نجات بافت در ادامه در پاسخ به این سوال که برای نجات بافت چه انتظاری از مسوولان میرود، خاطرنشان کرد: بافت ربطی به مسوول و غیر مسوول ندارد. تکتک افراد بهعنوان یک شهروند در قبال بافت مسوولیت دارند.
وی در پاسخ به سوال دیگری که به هر حال برای مرمت بافت نیاز به حمایت مسوولان وجود دارد، یادآور شد: ضرورت این مبحث خیلی مهم است. ما نخست باید ضرورت این اقدام را روشن کنیم. پس از آن مسوولان خود اقدام خواهند کرد. سالهاست که این مکانها به فراموشی سپرده شدهاند و لازم است که این ضرورت و الزام احیا شود و گرنه بقیه اقدامات شعاری خواهد بود.
در ادامه با یکی دیگر از حاضران در کمپین گفتوگو کردیم. وی در خصوص هدف از حضور در این تجمع به بامداد جنوب گفت: این نخستین حرکت و اولین برنامه کمپین نجات بافت بود. ما در راستای تخریبهایی که در بافت در حال صورت گرفتن است و بافت بر اثر همین اقدامات کمکم شکل تاریخیاش را از دست میدهد، پیرو اطلاعرسانیهای قبلی که ترتیب اثر هم داده نشد، تصمیم گرفتیم که این کمپین را برای حساس و آگاه کردن مردم و مسوولان ایجاد کنیم.
این عضو کمپین افزود: سعی کردیم تجمعات بدون تنش و خشونت و سخنرانی، بر پایه اعتدال و مدارا که ویژگی غالب بوشهریهاست صورت بگیرد تا بتوانیم مسوولیت اجتماعی خودمان را به بهترین شکل و با نتیجهای موثر انجام دهیم.
آنچه بدیهی است، آن است که یک دست صدا ندارد. پس برای نجات بافت قدیم بوشهر که نمادی از تاریخ و فرهنگ غنی و باشکوه سرزمین پدرانمان است، فارغ از سوگیریهای سیاسی و اعتقادات و حب و بغضهای شخصیمان دست در دست هم نهیم و امانتداران وفاداری باشیم برای میراثی که نسبت به حفظ و نگهداری و سپردن آن به نسل آینده مسوولیم.